Czym jest depresja. Jak ją rozpoznać?

Depresja jako choroba

Depresja to bardzo poważna choroba o podłożu psychicznym. Obecnie należy do jednego z największych zagrożeń cywilizacyjnych. Wstępne szacunki wskazują na to, że już teraz w Polsce z objawami psychotycznymi świadczącymi o depresji boryka się ponad 1,5 miliona osób. Trudne czasy, wybuch pandemii koronawirusa i wojna na Ukrainie sprawiają, że z dnia na dzień osób z probelami przybywa. Szacuje się, że już w ciągu dziesięciu lat depresja zostanie najczęściej diagnozowaną chorobą na świecie.

Towarzyszące depresji objawy uniemożliwiają pacjentom normalne funkcjonowanie. Poczucie przygnębienia i smutku jest tak duże, że trudno o wykonywanie nawet najprostszych zadań. Automatycznie młodsi pacjenci mają wyraźne problemy w szkole, a starsi tracą na efektywności w pracy. Brak zrozumienia ze strony pracodawcy może prowadzić nawet do zwolnienia, dlatego tak ważne jest szybkie rozpoznanie depresji i wdrożenie leczenia dopasowanego do pacjenta. Jeżeli zaobserwujesz u siebie lub kogoś bliskiego objawy psychotyczne i inne wskazujące na depresję, to czym prędzej skontaktuj się ze specjalistą. Zbagatelizowane schorzenie może prowadzić do tragedii.

Różne rodzaje depresji

Depresja potrafi być bardzo złożonym schorzeniem. Obecnie medycyna wyszczególnia wiele jej przyczyn, a także rodzajów. Poniżej przedstawiono najczęściej diagnozowane w Polsce rodzaje depresji i ich krótką charakterystykę.

Depresja poporodowa

Zdecydowanie najczęściej diagnozowaną w Polsce jest depresja poporodowa. Nie każdy zdaje sobie z tego sprawę, ale obecnie w Polsce aż 3 z 4 kobiet może mieć objawy i symptomy depresyjne. Należą do nich przede wszystkim: podwyższona drażliwość, wahania nastroju, większa podatność na płaczliwość, niepokój itp. Większość pacjentek nie zgłasza się do lekarza, choć jest to wskazane. Zazwyczaj depresja poporodowa jest krótkotrwała i mija już po 10. dniach. Na depresję cierpi wiele kobiet, jednak wstydzą się pójść do lekarza. Jeżeli zauważysz u swojej partnerki lub innej znajomej kobiety niepokojące objawy, to zachęć daną osobę do skorzystania ze wsparcia lekarskiego.

Depresja sezonowa

Kolejną z diagnozowanych w Polsce chorób jest depresja sezonowa. Ryzyko wystąpienia depresji tego typu w Polsce jest dość wysokie, a wpływ na to ma słaba pogoda. Najczęściej zaburzenia depresyjne tego typu obserwuje się w okresie jesienno-zimowym, gdy dni są krótsze, szybko robi się ciemno, występują opady atmosferyczne i obniżona temperatura. To warunki, które stanowią ważne podłoża depresji. Gdy przyczyną depresji jest zła pogoda, to obserwuje się takie objawy jak m.in.: apatia, senność, czy powracające bóle głowy. Co ciekawe, najczęściej tego typu rodzaj zaburzenia obserwuje się u młodych osób poniżej 30. roku życia.

Choroba afektywna dwubiegunowa

Jako depresja klasyfikowana jest również choroba afektywna dwubiegunowa. W przebiegu depresji tego typu obserwuje się na przemian występujące zaburzenia psychiczne depresyjne oraz manię. Pod tym względem jest to niezwykle niebezpieczne schorzenie i może prowadzić do myśli i czynów samobójczych. Jednocześnie przy tej odmianie obserwuje się nawracające zaburzenia depresyjne. W skrajnych przypadkach osoba chora jest groźna nie tylko dla siebie, ale również dla innych osób.

Inne popularne rodzaje

W Polsce diagnozuje się jeszcze kilka podstawowych rodzajów depresji. To m.in.:

• depresja lękowa przewlekła;
• depresja maskowana;
• dystymia;
• depresja poschizofreniczna;
• depresja starcza;
• depresja reaktywna.

Za występowanie każdej z nich odpowiadają inne czynniki. Ponadto zdarza się, że dany rodzaj depresji powoduje kilka przyczyn, które mogą występować wspólnie. W każdym wypadku schorzenie to powoduje realne zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta oraz uniemożliwia mu normalne funkcjonowanie. Do wystąpienia depresji przyczyniają się trudne czasy. Na dużą skalę można zaobserwować to zwłaszcza w ostatnich latach. To ciąg niekorzystnych zdarzeń takich jak: pandemia koronawirusa, wojna na Ukrainie, zaburzony łańcuch dostaw itp. Przekłada się to na wiele niepewności i pogarszający się status materialny wielu osób. Konsekwencją tego są problemy, z którymi trudno sobie poradzić.

Objawy depresji

Oczywiście nie każde poczucie smutku i przygnębienia to depresja. W naszym życiu zdarzają się różne momenty i odczuwanie smutku jest czymś naturalnym. Czujemy przemęczenie, tracimy bliskich, czy spotyka nas jakieś rozczarowanie. Większy problem pojawia się wtedy, gdy jest to stan przewlekły, a odczuwane objawy uniemożliwiają pacjentowi codzienne funkcjonowanie. Nastrój depresyjny łatwo pomylić z objawami smutku lub innych schorzeń. W związku z tym w diagnostyce depresji zwraca się uwagę na objawy cielesne i psychiczne. Dopiero ich wspólne występowanie pozwala rozpoznać depresję i postawić właściwą diagnozę.

Cielesne objawy depresji

Jednymi z rozpoznawanych objawów depresji są te cielesne. Jeżeli występują z psychicznymi i psychotycznymi, to można potwierdzić wystąpienie depresji. Cielesne objawy depresyjne to m.in.:

• bóle głowy;
• migrena;
• wahania apetytu (nadmierny apetyt lub jego całkowity brak);
• uczucie suchości w gardle;
• wahania wagi (wzrost lub nagły spadek);
• u kobiet zaburzenia miesiączkowania i problemy hormonalne;
• spadek libido;
• zaburzenia snu (nadmierna senność, sen przerywany);
• obniżenie nastroju;
• ogólne pogorszenie funkcjonowania organizmu;
• nadmierne pobudzenie psychoruchowe.

Czynniki uzupełniające przy rozpoznaniu depresji

Cielesne symptomy depresji mogą występować z innymi objawami, które pomagają w diagnostyce choroby. To objawy psychiczne i objawy psychotyczne. Dzieli się je na dwie grupy.

Podstawowe objawy depresji – pierwsza grupa

W pierwszej grupie podstawowych objawów depresji wymieniane są:

• utrata zainteresowań i utrata radości życia;
• brak poczucia przyjemności;
• brak humoru i długo utrzymujące się złe samopoczucie;
• chroniczne i duże zmęczenie.

Jeżeli u pacjenta występują minimum dwa z powyższych objawów depresyjnych, to może wskazywać to na depresję.

Podstawowe objawy depresji – druga grupa

W drugiej grupie podstawowych objawów depresji wymieniane są:

• czyny samobójcze;
• myśli samobójcze;
• poczucie winy;
• niska samoocena;
• poczcie niskiej wartości;
• zaburzenia snu;
• osłupienie depresyjne;
• urojenia depresyjne;
• zaburzenia koncentracji i uwagi;
• negatywne myśli;
• depresyjne zaburzenia osobowości.

Występowanie minimum dwóch z powyższych objawów wskazuje na to, że pacjent może borykać się z depresją.

Przyczyny depresji

Ze względu na to, że depresja jest chorobą złożoną, istnieją różne jej przyczyny. Czasami trudno wyszczególnić główną przyczynę depresji, ponieważ występuje ich minimum kilka. Do najczęstszych z nich zaliczane są:

• niepewna przyszłość;
• trudna sytuacja materialna;
• zawód miłosny;
• stresujące wydarzenia życiowe;
• osamotnienie i poczucie lęku;
• uwarunkowania środowiskowe i psychospołeczne.

Choroba może być również skutkiem nadużywania substancji psychoaktywnych. Ponadto wśród przyczyn depresji naukowcy wskazują na czynniki biologiczne takie jak m.in.:

• uwarunkowania genetyczne danej osoby;
• zaburzenia neuroprzekaźnictwa;
• zaburzenia hormonalne.

Czy depresja może być objawem innej choroby?

Pod kątem depresji warto zwrócić uwagę na to, że może być ona następstwem lub jednym z objawów innych poważnych dolegliwości zdrowotnych. Jako zaburzenie psychiczne depresja może występować przy takich schorzeniach jak m.in.:

• reumatoidalne zapalenie stawów;
• marskość wątroby;
• choroby somatyczne;
• choroby nowotworowe;
• niedożywienie;
• uszkodzenie nerek;
• schizofrenia;
• zaburzenia aktywności metabolizmu;
• choroby neurologiczne;
• niedobór witamin;
• stwardnienie rozsiane.

To choroby przewlekłe powodujące różnego rodzaju problemy natury psychicznej, co jest związane z ich ciężkim przebiegiem oraz w wielu sytuacjach nieuleczalnością.

Jak wygląda leczenie depresji?

Każdorazowo model wykorzystywany w leczeniu depresji dobiera się bezpośrednio do indywidualnych potrzeb i predyspozycji pacjenta, a także rodzaju zdiagnozowanego schorzenia. Leczenie dzieli się na farmakologię oraz psychoterapię.

Leczenie farmakologiczne

W ramach terapii lekarz przepisuje leki przeciwdepresyjne, które są dopasowane do potrzeb i stanu zdrowia pacjenta. Podczas terapii medycznej stosuje się przede wszystkim takie leki jak:

• selektywne inhibitory wychwytu serotoniny i noradrenaliny;
• nieselektywne inhibitory wychwytu serotoniny i noradrenaliny;
• leki przeciwdepresyjne;
• selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny;
• inhibitory monoaminooksydazy.

Przekładają się one na lepszą kontrolę stężenia serotoniny i noradrenaliny w organizmie pacjenta. Pierwsze efekty leczenia depresji widoczne są już po kilku tygodniach regularnego zażywania leków oraz odwiedzania poradni zdrowia psychicznego w celu prowadzenia psychoterapii.

Psychoterapia

Równolegle do leczenia farmakologicznego prowadzona jest terapia. Jej rodzaj również dopasowany jest do potrzeb pacjenta. Jest kilka stosowanych terapii i trudno wskazywać na to, że jeden sposób leczenia depresji jest słuszny. W przypadku pacjentów z depresją stosowane są m.in.:

• terapia psychodynamiczna depresji;
• terapia interpersonalna;
• terapia poznawczo-behawioralna.

Okaż wsparcie osobie z depresją

Jeżeli w Twoim otoczeniu znajduje się osoba, u której możesz zaobserwować objawy depresji w dłuższej perspektywie lub poważne zaburzenia psychiczne, to koniecznie zareaguj. Taka osoba potrzebuje wsparcia bliskich, którzy pomogą jej zrozumieć problem depresji, a także z niego wyjść. Zbagatelizowanie problemu może mieć poważne skutki. W Polsce wciąż szwankuje edukacja społeczna w zakresie depresji i wiele przypadków nie jest zdiagnozowanych. Wpływ na to ma m.in. przekonanie, że przyznanie się do własnych słabości i problemów natury psychicznej jest wyrazem słabości. Ostatnie lata przynoszą w tym zakresie poprawę, jednak nad Wisłą jest jeszcze wiele do zrobienia. Wszystko po to, aby zachęcić pacjentów do diagnostyki i leczenia depresji. W ten sposób uniknie się wielu życiowych tragedii. Jako osoba towarzysząca pacjentowi z depresją, koniecznie unikaj banałów i powiedzeń takich jak:

• wyjdź do ludzi;
• nie przesadzaj;
• weź się w garść;
• itp.

Tego typu zachowanie może tylko pogorszyć sytuacje. Postaw na zrozumienie i wspieraj osobę chorą na każdym etapie jej walki z depresją.

Do czego może prowadzić depresja?

Depresja to poważne schorzenie, które może prowadzić do wielu życiowych problemów, a nawet do samobójstwa pacjenta. Właśnie dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie problemu i wdrożenie skutecznego leczenia. Podstawowe skutki depresji to:

• długotrwale utrzymujący się obniżony nastrój;
• odizolowanie od społeczeństwa i poczucie wyobcowania;
• pogorszenie wyników w pracy, a także ryzyko jej utraty;
• pogorszenie wyników w nauce;
• wycofanie się z kontaktów towarzyskich, w tym utrata przyjaciół;
• czyny samobójcze;
• stwarzania zagrożenia dla siebie i innych.

To skutki, których pod żadnym pozorem nie można bagatelizować.

Recepta online a depresja

Leczenie depresji to długotrwały proces, który wymaga przyjmowania leków. Podstawowa diagnoza i przepisanie środków farmakologicznych powinny mieć miejsce w stacjonarnym gabinecie specjalisty. W toku leczenia depresji można postawić na zdalne konsultacje medyczne i przedłużenie dostępu do leków. Na portalu https://nachorobe.pl/ przygotowaliśmy dla Ciebie dedykowaną usługę recepta online. Polega ona na wypełnieniu formularza medycznego i wskazaniu dotychczas przyjmowanego leku. Po opłaceniu recepty online nasz specjalista zapozna się z Twoim zgłoszeniem oraz sprawdzi Twoją historię medyczną. Jeżeli będzie to uzasadnione, to wystawi e-receptę na zakup preparatu medycznego. E-recepta może być zrealizowana w dowolnie wybranej aptece. Zapraszamy do skorzystania z naszych usług. Specjaliści https://nachorobe.pl/ zawsze na pierwszym miejscu stawiają zdrowie i bezpieczeństwo pacjentów.