Histamina, jej rola w organizmie. Co ma wspólnego z alergią?

Histamina – charakterystyka hormonu

W większości wypadków histamina jest dobrze tolerowana przez organizm człowieka. To hormon, który odpowiada za wiele funkcji. Hormon na co dzień magazynowany jest w komórkach tucznych organizmu w formie nieczynnej. Komórki tuczne to komórki błon śluzowych oraz tkanki łącznej. Tak zmagazynowana histamina czeka na odpowiedni moment do uwolnienia. Ten następuje na skutek kilku czynników, np. kontaktu z alergenem, uszkodzenia tkanki, czy też zmiany temperatury. W większości przypadków histamina jest rozkładana w jelitach i wydalana z organizmu. Dzieje się tak na skutek kontaktu hormonu z enzymem diaminooksydazą.

Zawarta w produktach spożywczych

Oprócz tego, że histamina produkowana jest przez organizm, to może być dostarczana do niego również podczas spożywania produktów spożywczych. Histamina znajduje się zazwyczaj w produktach, które powstają na skutek działania bakterii. Może to być w stu procentach zamierzone przez producenta, aby wytworzyć dany gatunek produktu, lub może to być spowodowane niedostateczną higieną i bezpieczeństwem produkcji i transportowania żywności. W związku z tym warto dokładnie sprawdzać produkty spożywcze, które wkłada się do koszyka podczas zakupów.

Za co w naszym organizmie odpowiada histamina?

Jak już wspomniano, histamina odpowiada za różne funkcje w organizmie. Jej głównym zadaniem jest ochrona organizmu. Wówczas hormon korzystnie wpływa na przyspieszenie gojenia się ran. Ponadto wspomaga regulację wydzielania hormonów przedniego płata przysadki, reguluje napięcie mięśni gładkich (jelit, macicy, żołądka, oskrzeli), czy też pobudza wydzielanie soku żołądkowego. Skala działania histaminy dostosowywana jest do bieżących potrzeb organizmu i dzieje się to samoczynnie.

Receptory histaminowe

W organizmie ludzkim występują receptory histaminowe, które odpowiadają za odbieranie bodźców po aktywacji pokładów hormonów i za przekazywanie ich dalej. To one bezpośrednio odpowiadają za występowanie określonych reakcji organizmu. Współczesna medycyna wyróżnia cztery receptory, jednak nie jest wykluczone, że z czasem na tym polu dojdzie do kolejnych przełomowych odkryć. Dotychczasowy podział obejmuje receptory: H1, H2, H3 i H4, przy czym każdy z nich odpowiada za co innego.

Receptor H1

Ten znajduje się w naszych naczyniach krwionośnych, sercu, mięśniach gładkich i ośrodkowym układzie nerwowym. Odpowiada za takie reakcje organizmu jak m.in.: wydzielanie śluzu, skurcz mięśni, rozszerzenie naczyń i wzrost ich przepuszczalności.

Receptor H2

Receptor H2 znajduje się w sercu, żołądku i macicy. To on odpowiada za wydzielanie śluzu oskrzelowego, soków żołądkowych i tworzenie oporów przepływowych w nosie.

Receptor H3

Ten receptor histaminowy znajduje się w naszych drogach oddechowych, ośrodkowym układzie nerwowym i przewodzie pokarmowym. Odpowiada za syntezę histaminy oraz przekazywanie impulsów pomiędzy komórkami układu nerwowego.

Receptor H4

Znajduje się w szpiku kostnym, grasicy, śledzionie i krwinkach białych. Ma wpływ na regulację procesów zachodzących w układzie immunologicznym.

Histamina i reakcja organizmu na kontakt z alergenem

Hormon pełni również ważną funkcję ostrzegawczą w przypadku kontaktu organizmu z alergenem. Niepokojące objawy i uwolnienie histaminy mogą powodować zarówno alergeny wziewne, alergeny pokarmowe, leki, jad owadów, jak i inne. Wówczas uwalnia się z komórek tucznych. Powoduje to rozszerzenie się naczyń krwionośnych. Automatycznie wzrasta przepuszczalność ścian naczyń krwionośnych i mogą pojawiać się takie objawy alergii jak: obrzęk i miejscowe zaczerwienienie skóry. Do kolejnych objawów kontaktu organizmu z alergenem zaliczane są takie dolegliwości jak:

• świąd skóry;
• łzawienie oczu;
• katar sienny;
• kaszel i duszności;
• biegunka;
• skurcz oskrzeli;
• skurcz mięśni gładkich.

Zazwyczaj nie stanowią dużego zagrożenia, jednak mogą powodować szkody w organizmie. Powinny być sygnałem ostrzegawczym i powodem do zażycia leków na alergię. Jeżeli nie została jeszcze stwierdzona, to rekomenduje się wykonanie testów diagnostycznych u alergologa. Jest to niezwykle ważne, bo w skrajnych przypadkach u pacjenta może wystąpić wstrząs anafilaktyczny. Powoduje on realne zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta i wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Na skutek wstrząsu anafilaktycznego wywołanego aktywacją histaminy odnotowuje się zgony.

Co jeszcze może aktywować histaminę?

Działanie histaminy może zostać aktywowane pod wpływem różnych czynników, nie tylko alergenów. Inne czynniki to m.in.: działanie niskiej temperatury, nadmierny ucisk, czy też urazy mechaniczne.

Czym jest nietolerancja histaminy?

W określonych przypadkach w ludzkim organizmie może wystąpić nietolerancja histaminy. Występuje ona w dwóch przypadkach. W organizmie może być za dużo histaminy i wówczas diaminooksydaza nie jest w stanie jej skutecznie rozkładać lub enzym działa mało wydajnie i nie rozkłada histaminy, która znajduje się w standardowej ilości. Niezależnie od powodu, efekt jest ten sam. To nietolerancja histaminy, która powoduje określone objawy.

Co może być przyczyną nietolerancji histaminy?

Przyczyn tego stanu rzeczy może być przynajmniej kilka. Współczesne badania medyczne dowodzą, że najczęściej za nietolerancję histaminy odpowiadają takie czynniki jak:

• przewlekły stres;
• genetyczny niedobór diaminooksydazy;
• zaburzona metylacja;
• niedobory miedzi, żelaza, witaminy C oraz witamin B6 i B12;
• zaburzenia snu lub chroniczny brak snu;
• lektyny przyjmowane w diecie;
• stosowanie długotrwałych antybiotykoterapii;
• problemy z układem trawiennym;
• alergia pokarmowa;
• dieta wysokobiałkowa;
• infekcje bakteryjne;
• pasożyty.

Bez szczegółowego badania trudno jednoznacznie wskazać przyczynę, która odpowiada za problemy zdrowotne i wzrost stężenia histaminy w organizmie.

Objawy nietolerancji histaminy

Ze względu na objawy, nietolerancję histaminy łatwo pomylić z alergią. Może to utrudniać skuteczną diagnostykę, która następnie przekłada się na odpowiednio dobrane leczenie. W związku z tym każdorazowo pacjent powinien przejść specjalistyczne badania. Nie na darmo nietolerancja histaminy znana jest także jako pseudoalergia na ten hormon.

Przy nietolerancji odnotowuje się wystąpienie objawów takich jak m.in.:

• łzawienie oczu;
• swędzenie oczu;
• wodnisty katar;
• świąd twarzy i zaczerwienienie skóry;
• wysypki;
• bóle brzucha;
• zaburzona motoryka jelit i biegunki;
• bóle głowy, w tym bóle migrenowe;
• duszność;
• bolesne miesiączki.

Objawy związane z nietolerancją histaminy mogą być różne i objawiają się w różnej skali. Wiele zależy od indywidualnych predyspozycji pacjenta. Żadnego z tych objawów nie warto jednak lekceważyć.

Nietolerancja histaminy – diagnostyka

W diagnostyce nietolerancji histaminy wykonuje się przede wszystkim badanie DAO. To badanie aktywności diaminooksydazy, które wykonuje się zarówno w podejrzeniu nietolerancji histaminy, jak i przy stanach zapalnych błony śluzowej jelit, które mogą być powodowane przez niedobór enzymu. W określonych przypadkach lekarz może zlecić wykonanie innych badań medycznych.

Czy nietolerancja histaminy może mieć związek z atopowym zapaleniem skóry?

Temat niedoboru i nadmiaru histaminy w organizmie wciąż jest dokładnie badany w laboratoriach oraz przez uznanych profesorów medycyny. Coraz częściej wskazuje się na to, że atopowe zapalenie skóry i nietolerancja histaminy mogą być ze sobą powiązane. Bardzo często oba problemy zdrowotne współistnieją. Przy atopowym zapaleniu skóry występują takie objawy jak m.in. sucha skóra, czy świąd. Nasilają się wtedy, gdy dochodzi do wzrostu stężenia histaminy w organizmie. Właśnie dlatego wśród medykamentów stosowanych na atopowe zapalenie skóry znajdują się również leki przeciwhistaminowe.

Alergia na histaminę

U niektórych osób występuje również alergia na histaminę. Może mieć charakter pierwotny lub wtórny. Wówczas reakcje alergiczne pojawiają się po spożyciu pokarmów, które zawierają w sobie tę substancję. W związku z tym schorzenie może być klasyfikowane w ramach alergii pokarmowej na produkty, zawierające histaminę. Czasem do wystąpienia poważnych objawów wystarczy spożycie zaledwie 5-10 mg tej substancji. Dotyczy to osób wrażliwych. To stosunkowo niewiele. Standardowo do wystąpienia poważnych objawów zatrucia ze strony przewodu pokarmowego niezbędne jest spożycie dawki na poziomie powyżej 50 mg na kilogram pokarmu. Wówczas pojawiają się również: ból głowy, zaczerwienienie twarzy, pokrzywka i pieczenie ust.

Warto zastanowić się nad tym, w których produktach występują spore dawki histaminy. Ich spożywanie może nasilać objawy alergiczne. Do tego typu produktów należą m.in.:

• sery dojrzewające;
• produkty pszeniczne;
• kiełbasy;
• kiszonki;
• pomidory;
• wędzone ryby;
• pieczywo na drożdżach;
• truskawki;
• orzechy;
• ocet z czerwonego wina;
• czerwone wino;
• i inne.

Leki antyhistaminowe w leczeniu alergii

W leczeniu nietolerancji histaminy stosuje się leki antyhistaminowe. Ich zadaniem jest przeciwdziałanie szkodliwemu działaniu nadmiaru histaminy w organizmie, która nie jest na czas neutralizowana przez enzymy. Dzięki temu można walczyć z objawami alergii takimi jak: alergiczny nieżyt nosa, kaszel, czy świąd skóry.

Tego typu preparaty stosuje się również przy innych schorzeniach, w tym m.in. na:

• alergiczne kontaktowe zapalenie skóry;
• alergiczny nieżyt nosa;
• obrzęk naczynioruchowy;
• pokrzywka;
• zapalenie spojówek.

Preparaty te stosowane są na różne choroby alergiczne i mają nie doprowadzić do rozwoju alergii u pacjenta. Do popularnych leków przeciwhistaminowych zaliczane są:

• klemastyna;
• hydroksyzyna;
• cetyryzyna;
• loratadyna.

Wymienia się leki I generacji Atarax i Clemastinum WZF oraz leki II generacji, takie jak m.in.: Contrahist, Alermed i Loratan. Zawsze przebieg terapii i rodzaj rekomendowanego preparatu dobiera się na podstawie badań medycznych i indywidualnych potrzeb pacjenta. W tym zakresie należy stosować się do wskazań lekarza. Działanie na własną rękę może prowadzić do pogorszenia się stanu zdrowia pacjenta, a także do nasilenia się objawów alergii.

Dieta antyhistaminowa lub nisko-histaminowa

Aby zniwelować produkcję histaminy w organizmie, w ramach leczenia stosuje się nie tylko leki, ale także odpowiednio przygotowaną dietę. To dieta antyhistaminowa lub nisko-histaminowa. Każdorazowo dobierana jest do aktualnego przypadku medycznego. Jak sama nazwa wskazuje, jadłospis powinien być przygotowany w oparciu o produkty, które nie zawierają w sobie histaminy lub zawierają w sobie jej niewielkie ilości.

Recepta online a leczenie nietolerancji histaminy i różnego rodzaju alergii

Leczenie nietolerancji histaminy oraz różnego rodzaju alergii polega na działaniu objawowym wtedy, gdy występuje reakcja alergiczna. Układ immunologiczny informuje, że organizm miał kontakt z alergenem lub nie radzi sobie z neutralizacją nadmiaru histaminy. Problemy te mają charakter przewlekły, dlatego leki należy przyjmować w dłuższej perspektywie. Dla wygody pacjentów stworzyliśmy usługę recepty online. Polega to na zdalnej konsultacji medycznej. Recepta online to wskazanie swojego schorzenia oraz dotychczas przyjmowanego preparatu. Na podstawie analizy przypadku pacjenta nasz specjalista podejmie decyzję o tym, czy w ramach recepty online zostanie wystawiona e-recepta na zakup danego leku. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości pokieruje pacjenta dalej.

Specjaliści portalu https://nachorobe.pl/ każdorazowo na pierwszym miejscu stawiają zdrowie i bezpieczeństwo pacjenta. W związku z tym leki powinny być przyjmowane tylko z ich przeznaczeniem i wskazaniami lekarskimi. Jeżeli w trakcie terapii dojdzie do niepokojących objawów, to należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem prowadzącym. Źle kontrolowana histamina i alergia mogą powodować poważne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego. Specjaliści https://nachorobe.pl/ doskonale o tym wiedzą i zachęcają do tego, aby nie bagatelizować żadnych objawów.