Czym jest jodek potasu? Jak działa, kiedy lekarz go przepisze?

Czym jest jodek potasu?

Jodek potasu to nieorganiczny związek chemiczny. Jego symbol chemiczny to KI. Inna nazwa dla tej substancji to sól potasowa kwasu jednowodorowego. Standardowo ma ona postać bezbarwnych kryształów, które rozdrabnia się na proszek. Tak przygotowany jodek potasu bez problemu rozpuszcza się w wodzie. W medycynie stosowany jest zarówno proszek, jak i tabletki jodku potasu. Na co dzień jednak substancja ta wykorzystywana jest na szerszą skalę w prowadzeniu różnego rodzaju analiz chemicznych, a także w ramach syntez organicznych.

Jak jodek potasu wpływa na organizm ludzki?

Warto zwrócić uwagę na działanie jodku potasu na rzecz organizmu ludzkiego. Sam jod przekłada się na poprawne działanie gruczołu tarczycy. Jeżeli w Twoim organizmie brakuje jodu, to należy go suplementować zgodnie ze wskazaniami lekarza. Przy tym wszystkim należy zachować szczególną ostrożność. Dla człowieka szkodliwy może być zarówno niedobór jodu, jak i jego nadmiar. Powoduje to występowanie groźnych dolegliwości zdrowotnych.

Zastosowanie w odkażaniu ran

Niewielkie ilości jodku potasu dodaje się do alkoholowych roztworów z etanolem, czyli tzw. jodyny. Wykorzystywana jest ona do odkażania ran i wykazuje skuteczne działanie wirusobójcze, grzybobójcze i bakteriobójcze. Jodek potasu zawierają również wybrane preparaty medyczne, w tym m.in. maści dla sportowców i maści przeciwzapalne.

Zastosowanie w gastronomii

Co ciekawe, jodek potasu stosowany jest również w gastronomii i tak naprawdę spożywamy go w małych ilościach praktycznie każdego dnia. Wszystko dlatego, że dodaje się go do soli kuchennej. Ta podlega procesowi jodowania.

Zastosowanie w badaniach medycyny nuklearnej

Preparaty z jodkiem potasu wykorzystywane są również przy prowadzeniu badań z medycyny nuklearnej. Wówczas pełnią rolę preparatu, który blokuje przed podaniem związku z jodem radioaktywnym. Dzięki temu ogranicza wychwyt skażonego jodu przez tarczycę nawet do mniej niż 1%. W ten sposób minimalizuje się ryzyko występowania poważnych schorzeń, na które narażona jest tarczyca po kontakcie z jodem radioaktywnym i promieniowaniem. Tego typu badania prowadzone są pod ścisłym nadzorem specjalistów.

Dawkowanie jodku potasu

Szczegóły w zakresie dawkowania jodku potasu przedstawi Ci lekarz na podstawie badań. Ważne, aby nie próbować na własną rękę przyjmować tabletki z jodkiem potasu lub innych preparatów z tą substancją. Wszystko dlatego, że może ona wywoływać nieodwracalne działania niepożądane i powinna być stosowana tylko w ostateczności. Tabletkę tego typu przyjmuje się w ramach profilaktyki jodowej. Należy spożyć ją w czasie od 24 godzin przed planowanym wystawieniem organizmu na promieniowanie radioaktywne do 2 godzin po tym, jak ekspozycja się rozpocznie. Ta ostatnia sytuacja występuje w momencie, gdy chmura radioaktywnego jodu znajduje się nad daną lokalizacją.

Dawkowanie dostosowuje się do wieku pacjenta, a także jego sytuacji zdrowotnej. Standardowo podaje się pojedynczą dawkę dobową wg wskazań:

• 1/4 tabletki dla noworodków do 1 miesiąca życia;
• 1/2 tabletki u dzieci od miesiąca do 3. roku życia;
• tabletka u dzieci od 3. do 12. roku życia;
• 2 tabletki u dzieci powyżej 12. roku życia, osób dorosłych oraz osób w podeszłym wieku.

W indywidualnych przypadkach dawkowanie może odbiegać od standardów. Zawsze decyduje o tym lekarz prowadzący. Skonsultuj swoją sytuację zdrowotną z lekarzem, zwłaszcza jeżeli borykasz się z zaburzeniami gruczołu tarczycy.

Wskazania do przepisania jodku potasu

Głównym wskazaniem do przepisania tabletek z jodkiem potasu jest realne zagrożenie wybuchu nuklearnego lub awarii elektrowni atomowej. Przyjęcie tabletki ma zminimalizować ryzyko występowania chorób nowotworowych wywoływanych przez promieniowanie radioaktywne. Dotyczy to przede wszystkim raka tarczycy i innych poważnych schorzeń związanych z tym gruczołem.

Radioaktywny jod – realne zagrożenie

Jeżeli dojdzie do wybuchu lub aktywacji bomby atomowej, to realnym zagrożeniem dla naszego organizmu jest radioaktywny jod. Substancja ta gromadzi się w gruczole tarczycy. Kluczem jest szybkie przyjęcie tabletki z jodkiem potasu, dzięki czemu stabilny jod wypełni tarczycę i zminimalizuje ryzyko przedostania się do niej radioaktywnej substancji. Niestety zbyt późne przyjęcie preparatu z jodem może sprawić, że dojdzie do napromieniowania tarczycy. Automatycznie wzrośnie ryzyko raka tego gruczołu.

Czy tabletki z jodkiem potasu będą rozdawane w szkołach?

Od kilku tygodni władze Polski przygotowują program dystrybucji tabletek z jodkiem potasu w szkołach. Jest to związane m.in. z tym, że wojska rosyjskie atakują zaporoską elektrownię jądrową. Gdyby doszło do awarii, to wówczas niezbędne będzie szybkie podanie tabletek dzieciom, które są najbardziej narażone na negatywne działanie promieniowania radioaktywnego. Zgodnie z wytycznymi, na dystrybucję preparatu będą odpowiadały komendy Państwowej Straży Pożarnej. Oczywiście dojdzie do tego tylko w sytuacji niezbędnej konieczności. Obecnie zagrożenie istnieje, jednak nie powinno się popadać w panikę. Obecna sytuacja geopolityczna nie jest powodem do tego, aby już teraz rozpocząć przyjmowanie jodku potasu.

Jodek potasu to nie to samo co suplementacja jodu

Choć z pozoru wydaje się, że to jedno i to samo, to jednak tak nie jest. Tabletki z jodkiem potasu to nie to samo, co suplementy zawierające jod. Te ostatnie rekomendowane są do przyjmowania przez osoby, które cierpią na zaburzenia gospodarki tego pierwiastka w organizmie. Często dotyka to m.in. kobiet w ciąży. Pamiętaj jednak o tym, że suplementy z jodem to zupełnie inne preparaty, niż tabletki z jodkiem potasu rekomendowane do przyjmowania w sytuacji ryzyka napromieniowania.

Czym jest płyn Lugola?

W momencie paniki i realnego zagrożenia skażenia radioaktywnego, coraz więcej osób zastanawia się nad zakupem płynu Lugola. Wszystko dlatego, że na masową skalę był stosowany w Polsce już w 1988 roku, gdy doszło do wybuchu elektrowni atomowej w Czarnobylu. To opcja dostępna w Polsce, która ma postać roztworu wodnego jodu w jodku potasu. Preparat ten pod żadnym pozorem nie powinien być stosowany bez wcześniejszej konsultacji lekarskiej. Ponadto na rynku można znaleźć nieautoryzowane przez lekarzy preparaty, które powodują szereg poważnych działań niepożądanych.

Dlaczego nie warto go stosować?

Jak w przypadku każdego medykamentu, także stosowanie płynu Lugola może powodować działania niepożądane. Wśród groźnych skutków ubocznych związanych z przyjmowaniem płynu Lugola znajdują się m.in.:

• nadczynność tarczycy;
• niedoczynności tarczycy;
• świąd;
• wysypka;
• reakcje alergiczne;
• odwodnienie;
• trądzik jodowy;
• bóle brzucha, wymioty, biegunka i inne dolegliwości ze strony układu pokarmowego;
• wysoka gorączka;
• wrzodziejące nadżerki;
• podrażnienie błony śluzowej gardła i nosa;
• podrażnienie błony śluzowej przełyku i żołądka;
• powiększone węzły chłonne.

Kto nie powinien przyjmować płynu Lugola?

Preparat ten oraz inne produkty dostępne w Polsce z jodkiem potasu nie powinny być przejmowane przez określone grupy pacjentów. Przeciwwskazania do profilaktyki jodowej to m.in.:

• nadczynność tarczycy;
• nadwrażliwość na jod;
• niewydolność nerek;
• gruźlica płuc;
• stosowanie związków rtęci;
• wiek noworodkowy i niemowlęcy;
• ciąża;
• karmienie piersią.

Ponadto przeciwskazaniem do stosowania preparatu są takie choroby jak: gruźlica i choroba Dühringa.

Przyjmowanie jodku potasu w okresie ciąży i karmienia piersią

Kobiety w okresie ciąży oraz karmiące piersią nie powinny przyjmować tabletek z jodkiem potasu. Preparat ten może powodować negatywne objawy niepożądane i stanowi realne zagrożenie dla prawidłowego rozwoju płodu. Może dojść do jego nieodwracalnej deformacji, czy też obumarcia. Noworodki są bardziej narażone na występowanie chorób. Wszystko dlatego, że tarczyca płodu jest bardziej wrażliwa na zwiększone dawki jodu. Kobiety w okresie laktacji również nie powinny przyjmować jodku potasu. Wówczas substancja przenika do mleka matki i negatywnie wpływa na zdrowie karmionych dzieci. Jeżeli jesteś do tego zmuszona, to przyjmij tabletkę i zaprzestań karmienia piersią. Nadmiar pokarmu odprowadzaj laktatorem i utylizuj.

W niektórych sytuacjach dochodzi do potrzeby przyjęcia jodku potasu również przez kobiety ciężarne. Wówczas można przyjąć tylko dwie tabletki jodku potasu (100 mg). Nawet wtedy istnieje ryzyko zagrożenia dla dziecka oraz przyszłej mamy.

Jodek potasu a interakcje z innymi preparatami

Tabletki ze stabilnym jodem mogą wchodzić w interakcje z innymi preparatami leczniczymi. W związku z tym należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych obecnie oraz w niedalekiej przeszłości środkach medycznych. W przeciwnym razie może dojść do szkodliwych reakcji organizmu. Produktu z jodkiem potasu nie powinno się łączyć z takimi substancjami jak enalapryl i kaptopryl, ponieważ może dojść do hiperkaliemii.

Ponadto zaburzeniu może podlegać chinidyna, którą stosuje się na serce. Jodek potasu można wzmacniać jej działanie, przez co pierwotny lek będzie powodował niepokojące objawy. Ponadto jodek potasu wchodzi w interakcje z diuretykami, które również zwiększają ryzyko wystąpienia hiperkaliemii. Nie powinno się stosować także innych leków na tarczycę, w tym przede wszystkim litu i amiodaronu. W połączeniu z jodkiem potasu mogą sprzyjać powstawaniu wola.

Zdolność do prowadzenia pojazdów

Na ten moment nie potwierdzono negatywnego wpływu jodku potasu na zdolność pacjentów do prowadzenia pojazdów oraz do obsługi specjalistycznych maszyn. Jeżeli jednak po przyjęciu leku zauważysz u siebie coś niepokojącego, to zrezygnuj z prowadzenia auta oraz unikaj obsługi niebezpiecznych maszyn.

Czy istnieje realne zagrożenie atakiem nuklearnym?

Niestety w obecnej sytuacji geopolitycznej nie można wykluczyć ryzyka ataku nuklearnego. Wojna na Ukrainie sprawia, że służby państwowe muszą być postawione w stan najwyższej gotowości. Rosjanie dysponują bronią atomową i w ostatnich miesiącach kilkukrotnie straszyli jej użyciem. Jeżeli w najgorszym scenariuszu do tego dojdzie, to zarówno młode osoby, jak i dorośli powinni jak najszybciej przyjąć tabletki z jodem potasu. Powinno to nastąpić, zanim dojdzie do momentu wystawienia organizmu na działanie chmury radioaktywnej. Ze względu na panujące ryzyko, rekomenduje się utrzymywanie stanu gotowości i śledzenie informacji w mediach. To tam najszybciej zostaną podane informacje o ewentualnej katastrofie lub ataku atomowym. Wówczas każda minuta jest na wagę złota. Póki co jednak nie powinno się popadać w panikę. Ona może jeszcze pogorszyć sytuację.

Pamiętaj o tym, aby nie decydować się na przyjmowanie tego typu preparatów we własnym zakresie. Na wszelkie pytania i wątpliwości powinien odpowiedzieć Ci lekarz. Podstawowe informacje o produkcie znajdziesz na ulotce dołączonej do opakowania przez producenta. Każdy produkt medyczny powinien być przyjmowany bardzo odpowiedzialnie.

Wsparcie medyczne od nachorobe.pl

Jeżeli potrzebujesz wsparcia medycznego, to zachęcamy do bezpośredniego kontaktu ze specjalistą na portalu https://nachorobe.pl/. Oferujemy bieżącą pomoc medyczną, w tym m.in. usługę recepty online. Dzięki niej zapewnisz sobie dostęp leków na receptę, jeżeli prowadzisz długotrwałą terapię. Dotyczy to przede wszystkim osób z chorobami przewlekłymi, a także antykoncepcji hormonalnej. Nasz lekarz wesprze Cię również w innych sytuacjach zdrowotnych. Pamiętaj jednak o tym, że jodek potasu może być przepisany tylko w skrajnych sytuacjach, które wymagają kontaktu bezpośredniego. Bezpodstawne przyjmowanie tej substancji może powodować poważne konsekwencje zdrowotne. Jeżeli potrzebujesz wsparcia w innym obszarze, to zachęcamy do skorzystania z recepty online. Gdy zajdzie taka konieczność, to nasz specjalista wystawi e-receptę. Zrealizujesz ją w dowolnie wybranej aptece.