Świąd odbytu. Skuteczne leczenie wstydliwej dolegliwości

Świąd odbytu – co to za choroba?

Jako świąd odbytu klasyfikowana jest choroba, w trakcie której występuje silne swędzenie odbytu. Jest ono na tyle dokuczliwe, że pacjent ma problemy z normalnym funkcjonowaniem i czuje pilną potrzebę drapania okolicy odbytu. Schorzenie charakteryzuje się krótkotrwałymi okresami nasilenia objawów oraz remisji. Zazwyczaj najmocniejsze objawy odczuwa się zaraz po wypróżnieniu się lub tuż przed pójściem spać.

Rodzaje świądu odbytu

Współczesna medycyna stale się rozwija, a badania nad specyfiką swędzenia odbytu są prowadzone. Obecnie można wyróżnić dla podstawowe rodzaje tej jednostki chorobowej, które w kilku słowach opisano poniżej.

Świąd idiopatyczny

Drugim rodzajem tego schorzenia jest świąd wtórny. Jest on zdecydowanie częstszy, ponieważ odpowiada za około 75% wszystkich zachorowań. Występuje wtedy, gdy da się jasno ustalić przyczynę występowania świądu w postaci współistniejącej choroby. Wyeliminowanie tej przyczyny prowadzi bezpośrednio do ustąpienia objawów.

Świąd może być wtórny do różnych chorób: zakaźnych, zapalnych, nowotworowych, układowych i miejscowych, gdy dotyczą one bezpośrednie okolicy odbytu.

Przyczyny swędzenia odbytu

Przyczyną swędzenia odbytu może być wiele czynników. W przypadku świądu idiopatycznego jest to przede wszystkim brak przestrzegania podstawowej higieny intymnej. Choroba wywoływana jest przez pozostawienie kału w okolicy odbytu, drapanie, czy też nadmierne pocieranie.

Do przyczyn świądu odbytu wtórnego zaliczają się określone jednostki chorobowe, a także inne czynniki. Jedną z konsekwencji wynikających z ich przebiegu może być uporczywy świąd odbytu, uczucie swędzenia i pieczenie odbytu. Do podstawowych przyczyn świądu wtórnego zaliczane są:

• wypadanie odbytu;
• szczelina odbytu;
• choroba hemoroidalna;
• grzybica odbytu (najczęściej wywoływana przez drożdżaki);
• zakażenie bakteryjne okolic odbytu;
• choroby pasożytnicze;
• nadmierna potliwość;
• choroby alergiczne;
• cukrzyca;
• mocznica;
• wirus HPV i brodawki;
• owsiki;
• choroby metaboliczne (niewydolność nerek, żółtaczka, niewydolność wątroby);
• zaburzenia psychiczne (nadmierny stres, depresja, stany lękowe);
• nadczynność tarczycy;
• zapalenie kobiecych narządów płciowych;
• choroby nowotworowe okolic odbytu;
• choroby skóry (atopowe zapalenie skóry, łuszczyca itp.);
• niewłaściwe nawyki, w tym częste noszenie stringów;
• wybrane leki (leki steroidowe, kolchicyna, maści na hemoroidy);
• infekcje intymne i ich przeniesienie się w okolice odbytu;
• inne choroby odbytu.

Ponadto jako częstą przyczynę swędzenia odbytu wymienia się czynniki pokarmowe, czyli jedzenie i picie określonych artykułów i pokarmów, w tym m.in.: ostrych przypraw, owoców cytrusowych, czekolady, czy kawy.

Objawy świądu w okolicach odbytu

Podstawowym objawem tej jednostki chorobowej jest oczywiście swędzenie odbytu. Współistnieć z nim mogą inne objawy o różnym stopniu nasilenia. Jest to uwarunkowane indywidualnymi predyspozycjami pacjenta. Do przykładowych objawów należą m.in.:

• pieczenie odbytu;
• ból w okolicach odbytu;
• uczucie silnego dyskomfortu;
• trudności w oddaniu stolca;
• zaczerwieniony odbyt;
• obrzęk;
• krew w stolcu;
• wrzody;
• swędzenie prącia;
• podwyższona temperatura (sporadycznie);
• osłabienie;
• poczucie rozdrażnienia.

W skrajnych przypadkach jest to na tyle silne, że uniemożliwia pacjentom normalne funkcjonowanie. Ponadto to wstydliwa choroba, ponieważ drapanie się w okolicy odbytu nie wygląda higienicznie i stosownie, niezależnie od sytuacji, w jakiej się znajdujemy. W wyniku silnego drapania mogą powstawać dodatkowe powikłania takie jak:

• zmiany skórne (np. uszkodzenia);
• krwawienia;
• stany zapalne;
• infekcje okolicy odbytu.

Diagnostyka

Zanim uda się wyleczyć świąd odbytu, bardzo ważne jest postawienie właściwej diagnozy. W zależności od tego, co jest przyczyną świądu odbytu, inne będzie postępowanie lekarskie. Podstawowa diagnostyka rozpoczyna się od wywiadu lekarskiego. Kolejnym krokiem jest przeprowadzenie badania proktologicznego. Dzięki niemu lekarz będzie mógł ocenić stan miejscowy odbytu pacjenta.

W celu postawienia prawidłowej diagnozy rekomenduje się przeprowadzenie konsultacji medycznej z takimi specjalistami jak: internista, ginekolog i dermatolog. Dzięki temu można zbadać więcej potencjalnych przyczyn swędzenia odbytu. Jeżeli lekarz podejrzewa podłoże grzybicze, bakteryjne lub pasożytnicze, to jest to wskazanie do przeprowadzenia badania bakteriologicznego i mykologicznego. W niektórych przypadkach niezbędne jest pobranie wycinka zmienionej okolicy, a także zdrowej skóry z organizmu pacjenta. Następnie poddaje się je badaniu laboratoryjnemu.

Leczenie swędzenia odbytu

Po postawieniu diagnozy przychodzi pora na właściwe leczenie. Swędzenie odbytu jest uporczywe, jednak można sobie z nią poradzić. To niezwykle ważne, ponieważ uczucie pieczenia odbytu może bardzo negatywnie wpływać na codzienne życie pacjenta, w tym utrudniać utrzymywanie przez niego pozycji siedzącej.

Podstawowe i skuteczne leczenie farmakologiczne polega na usunięciu przyczyny swędzenia, czyli:

• leczeniu chorób odbytu;
• leczenia miejscowych zakażeń grzybiczych i bakteryjnych;
• zmianie diety;
• zmianie nawyków związanych z higieną osobistą.

Uczucie dyskomfortu powinno minąć stosunkowo szybko od wprowadzenia leczenia, jednak zależy to od indywidualnych predyspozycji pacjenta. Jako wsparcie stosuje się preparaty, których celem jest łagodzenie świądu i minimalizowanie ryzyka rozdrapywania ran. Dzięki temu terapia będzie przebiegała szybciej i skuteczniej. W ramach farmakologii stosuje sie również preparaty doustne, które wspierają pracę przewodu pokarmowego i jednocześnie mają właściwości antyświądowe. Choć uporczywe swędzenie odbytu może dać się we znaki, to jednak jest ono do wyleczenia. Czasem nie potrzeba wielu zabiegów, aby się tego pozbyć. To najważniejsza informacja dla pacjentów.

Jakie środki farmakologiczne przepisują lekarze?

Istnieją określone środki farmakologiczne, które na świąd odbytu przepisują lekarze. Zakres przyjmowanych przez pacjenta medykamentów zależy od jego sytuacji zdrowotnej, stopnia nasilenia problemu, a także wskazań lekarskich. Pacjent powinien przyjmować leki zgodnie z zaleceniami lekarskimi. Postępowanie na własną rękę może prowadzić do nasilenia się objawów oraz do pogorszenia się stanu zdrowia. Wprowadzenie skutecznej terapii wymaga odpowiedniego zakresu wiedzy specjalistycznej.

Do rekomendowanych środków farmaceutycznych należą:

• kortykosteroidy (na stan zapalny do stosowania krótkotrwałego);
• miejscowe leki znieczulające (np. dibukaina, benzokaina, tetrakaina, lidokaina);
• środki przeciwbólowe (np. kamfora, metol);
• środki keratolityczne;
• antyseptyki (np. fenol, kwas borowy);
• środki ściągające (np. oczar wirginijski);
• preparaty ochronne (np. wazelina, gliceryna, lanolina);
• środki zwężające naczynia krwionośne (np. fenylefryna, epinefryna).

Profilaktyka

Kluczem od zminimalizowania ryzyka pojawiania się problemów skórnych w okolicy odbytu jest odpowiednia higiena osobista. Jeżeli pacjenta swędzi odbyt lub pojawiają się u niego charakterystyczne schorzenia proktologiczne, to może to być efektem nieodpowiednich nawyków pielęgnacyjnych. Czasami mała zmiana w tym zakresie może przynieść ukojenie i znacznie poprawić codzienne funkcjonowanie pacjenta. W ramach profilaktyki warto postawić na przewiewną bieliznę z naturalnych materiałów, dzięki czemu w okolicach intymnych będzie mniejsza potliwość. Jeżeli kobiety są podatne na nawracanie infekcji, to powinny ograniczyć noszenie popularnych stringów. Dolegliwość może być wywoływana przez złe nawyki żywieniowe i określone pokarmy. W ramach profilaktyki powinno się je wyeliminować z diety lub znacznie ograniczyć ich spożywanie. Jeżeli pacjent ma problemy z wypróżnianiem się, to warto postawić na większą ilość błonnika w diecie. Umożliwi to regularne i prawidłowe wypróżnianie się, a także zminimalizuje ryzyko występowania problemów skórnych w okolicy odbytu.

Dzieci – swędzenie odbytu

Swędzenie odbytu to problem zdrowotny, który stosunkowo często dotyka dzieci. Jeżeli dziecko sygnalizuje Ci problem lub zauważysz coś niepokojącego, to warto skonsultować się z lekarzem. Może okazać się, że ma to podłoże pasożytnicze. Przykładem jest zakażenie owsikiem ludzkim, czyli owsica. Wbrew pozorom często dotyka dzieci, które uczęszczają do placówek opieki dziecięcej, w tym przedszkoli i żłobków. Rodzice powinni regularnie weryfikować kał swoich pociech, a także trzymać rękę na pulsie. Owsiki to cieniutkie pasożyty, które można dostrzec w kale gołym okiem. Zdecydowanie rzadziej dzieci infekuje glista ludzka, choć też jest to możliwe. Poza zmianami skórnymi i w wypróżnianiu, zainfekowane dzieci skarżą się na osłabienie, problemy z zasypianiem i rozdrażnieniem. Mogą mieć także czasowe zahamowanie wzrostu. Małe dziewczynki narażone są dodatkowo na to, że ewentualne infekcje intymne zaatakują okolice odbytu. Wówczas może wystąpić świąd odbytu. Właśnie dlatego tak ważna jest edukacja dzieci w zakresie prawidłowej higieny osobistej i pielęgnacji ciała.

Dlaczego nie wolno bagatelizować świądu odbytu?

Swędzenie odbytu to problem, którego nie wolno bagatelizować. Zaniedbany może powodować ciągły dyskomfort i pogorszyć stan zdrowia psychicznego pacjenta. Osoby borykające się z tym problemem w dłuższej perspektywie z czasem zaczynają wycofywać się z życia towarzyskiego i rodzinnego. Ponadto pogorszeniu ulegają ich wyniki w pracy lub w nauce. Wstydliwy problem sprawia, że jeszcze bardziej zamykają się w sobie. Brak interwencji lekarskiej może doprowadzić do sytuacji, w której u pacjenta zaobserwuje się objawy zaburzeń psychicznych. W skrajnych przypadkach może to się przerodzić w depresję. Właśnie dlatego z problemem świądu odbytu, niezależnie od tego, czym jest spowodowany, warto walczyć jak najszybciej. Najczęściej niewiele trzeba, aby swędzący odbyt poszedł w niepamięć i nie doszło do znacznego obniżenia nastroju pacjenta. Jeżeli ktoś z Twoich bliskich boryka się z tym problemem, to namów taką osobę do odbycia szybkiej konsultacji lekarskiej.

Recepta online a świąd odbytu

Bez dwóch zdań świąd odbytu to problem, o którym trudno mówić. Wszystko przez to, że wciąż uznawany jest za bardzo wstydliwy, a tematy związane z wypróżnianiem się przez wiele osób w Polsce traktowane są jako tabu. To błąd, ponieważ o problemach zdrowotnych należy mówić otwarcie i budować świadomość społeczeństwa na ten temat. Na portalu https://nachorobe.pl/ przygotowaliśmy usługę recepty online, dzięki czemu z problemem swędzenia odbytu poradzisz sobie jeszcze szybciej. Usługa polega na wypełnieniu formularza medycznego, wskazaniu historii choroby, przyjmowanych leków, a także wniesieniu opłaty. Następnie nasz specjalista zapozna się z Twoim zgłoszeniem. Jeżeli uzna to za stosowne, to recepta online zakończy się przepisaniem leków. Wówczas otrzymasz e-receptę, na podstawie której wykupisz leki w dowolnej aptece. Otrzymana od nas e-recepta posiada kod, który wystarczy podać farmaceucie. Leki w imieniu chorego mogą kupić jego bliscy. Dzięki temu zadbasz o ciągłość prowadzonej terapii, a także poradzisz sobie ze wstydliwym problemem, który uniemożliwia codzienne funkcjonowanie. To wygodna i bezpieczna usługa, ponieważ leki otrzymasz bez konieczności odbywania stacjonarnej wizyty lekarskiej u swojego lekarza prowadzącego. To rozwiązanie m.in. dla osób, które chcą zaoszczędzić czas lub o niektórych tematach wstydzą się rozmawiać.

Zapraszamy do skorzystania z naszych usług. Specjaliści https://nachorobe.pl/ zawsze na pierwszym miejscu stawiają zdrowie i bezpieczeństwo pacjenta. Jeżeli będą mieli jakiekolwiek wątpliwości, to pokierują Cię do poradni stacjonarnej.