Niedoczynność tarczycy, jakie są objawy?

Tarczyca i jej rola w organizmie

Tarczyca to mały gruczoł, który zlokalizowany jest u nasady szyi człowieka. Odpowiada za produkowanie hormonów tarczycy i utrzymywanie, przechowywanie ich, a także wydzielanie w ramach zapotrzebowania organizmu. Od prawidłowego funkcjonowania tarczycy zależy wiele procesów zachodzących w ludzkim ciele, a odpowiada ona za pracę m.in.: mózgu, wątroby, serca, nerek, czy też tkanek skóry. Jakiekolwiek zaburzenia w tym obszarze mogą prowadzić do negatywnego wpływu na jakość codziennego życia pacjenta, występowania dodatkowych schorzeń, a także groźnych powikłań. Gruczoł tarczowy to jeden z elementów budowy układu hormonalnego, a produkowane przez niego hormony tarczycy to: trijodotyronina i tyroksyna.

Czym jest niedoczynność tarczycy?

Niedoczynność tarczycy to stan, który pojawia się w sytuacji niewystarczającej produkcji hormonów przez gruczoł. Wówczas zapotrzebowanie organizmu nie jest spełnione. Powodów takiej sytuacji jest wiele, a ryzyko zachorowania rośnie wraz z wiekiem pacjentów, czy też w przypadku towarzyszących im problemów zdrowotnych.

Kto jest najbardziej narażony na niedoczynność tarczycy?

W przypadku niedoczynności tarczycy najbardziej narażone na zachorowanie są osoby starsze. Zgodnie z prowadzonymi badaniami, problem ten z dużo większą częstotliwością dotyka kobiet niż mężczyzn. Bardziej podatne na zachorowania są również osoby, u których w najbliższej rodzinie występowała choroba Hashimoto. Szacuje się, że w Polsce problem niedoczynność tarczycy dotyka około 5% dorosłych kobiet i zaledwie 1% dorosłych mężczyzn. Mimo tego schorzenie klasyfikowane jest jako jedna z najczęściej diagnozowanych chorób endokrynologicznych.

Rodzaje niedoczynności tarczycy

Współczesna medycyna wyróżnia dwie podstawowe formy niedoczynności tarczycy. Może ona występować w postaci subklinicznej lub pełnoobjawowej.

Subkliniczna niedoczynność tarczycy

To łagodna forma niedoczynności tarczycy, która często nie daje żadnych objawów lub są one praktycznie niezauważalne. Z drugiej strony może to powodować problemy w prawidłowym rozpoznaniu choroby. Im dłużej niedoczynność tarczycy będzie utajniona, tym większe ryzyko, że choroba się rozwinie, a z czasem objawy niedoczynności tarczycy będą wyraźne i uciążliwe. Ta forma schorzenia może być szczególnie niebezpieczna u dzieci, u których objawia się ona przedłużająca się żółtaczką, czy też fizycznym lub psychicznym spowolnieniem rozwoju.

Kliniczna niedoczynność tarczycy

Pełnoobjawowa niedoczynność tarczycy może charakteryzować się objawami o różnej skali nasilenia oraz o różnym rodzaju. W dużej mierze zależy to od indywidualnych predyspozycji pacjenta, a także jego stanu zdrowia. Niektóre z symptomów mogą wskazywać na występowanie innych schorzeń, dlatego rozpoznanie niedoczynności tarczycy każdorazowo powinno odbywać się na podstawie badań klinicznych, które wykażą ewentualny niedobór hormonów tarczycy. Na tej podstawie można dobrać skuteczne leczenie niedoczynności tarczycy z wykorzystaniem środków farmakologicznych i zmiany stylu życia.

Niedoczynność tarczycy – objawy

Osobom zmagającym się z niedoczynnością tarczycy mogą towarzyszyć różne objawy. Skala i rodzaj ich występowania zależą od stopnia rozwoju schorzenia, a także indywidualnych predyspozycji pacjenta. Do przykładowych i najczęściej obserwowanych objawów choroby zaliczane są:

• przyrost masy ciała;
• duszności;
• sztywność mięśni;
• zaparcia;
• obniżenie nastroju;
• obniżenie libido;
• impotencja;
• problemy z ciążą;
• zaburzenia miesiączkowania;
• zaburzenia hormonalne;
• obolałe stawy;
• ogólne zmęczenie;
• łamliwe włosy;
• bóle głowy;
• trudności z koncentracją;
• zaburzenia pamięci;
• niskie ciśnienie tętnicze.

To one są najbardziej wyraźne w przebiegu niedoczynności tarczycy i powinny wzbudzić niepokój pacjenta. Jeżeli wybrane z powyższych symptomów pojawiają się w Twoim przypadku, to koniecznie skontaktuj się z lekarzem i przeprowadź niezbędne badania medyczne.

Niedoczynność tarczycy – przyczyny

Współczesne badania medyczne wskazują na kilka podstawowych przyczyn niedoczynności tarczycy. W zależności od nich mówi się o wtórnej lub pierwotnej niedoczynności tarczycy.

Pierwotna niedoczynność tarczycy

Wydaje się, że najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy o charakterze pierwotnym jest choroba Hashimoto. To przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, w przebiegu którego organizm naturalnie produkuje przeciwciała, które negatywnie wpływają na enzymy zawarte w gruczole tarczycy oraz na jej pracę. Oprócz choroby Hashimoto, wśród przyczyn pierwotnej niedoczynności wymieniane są: napromieniowanie okolicy szyi przy leczeniu nowotworów, częściowe lub całkowite usunięcie tarczycy, a także niedobór jodu.

Wtórna niedoczynność tarczycy

Wtórną niedoczynność tarczycy również może powodować kilka czynników. Często jest ona następstwem innego schorzenia, w tym m.in. nowotworu przysadki mózgowej lub uszkodzenia gruczołu tarczowego. Schorzenie pojawia się również wskutek sarkoidozy lub urazu podwzgórza w trakcie nowotworu. Inne częste przyczyny niedoczynności tarczycy o charakterze wtórnym to m.in.:

• podostre zapalenie tarczycy;
• poporodowe zapalenie tarczycy;
• wtórna niedoczynność tarczycy w trakcie chorób przysadki;
• polekowa niedoczynność tarczycy;
• leczenie jodem promieniotwórczym.

Lekarz powinien dokładnie zbadać pacjenta, ponieważ za występowanie poważnych zaburzeń gruczołu tarczowego może odpowiadać przyjmowanie niektórych leków na inne schorzenia współistniejące.

Najczęstsze przyczyny niedoczynności tarczycy

Bez względu na podział na rodzaje choroby, do najczęstszych przyczyn występowania niedoczynności tarczycy w Polsce należą:

• choroba Hashimoto;
• stan po leczeniu jodem radioaktywnym;
• stan po operacyjnym usunięciu tarczycy.

Jak wygląda diagnostyka?

Rozpoznanie niedoczynności tarczycy wymaga przeprowadzenia specjalistycznych badań hormonalnych. Konieczność ich wykonania może zalecić lekarz rodzinny, którego zaniepokoją objawy stwierdzone u pacjenta. Podstawowe badanie sprawdza stężenie TSH we krwi. Jeżeli jest zawyżone, to wówczas sprawdza się poziom wolnej tyraksyny. Jeżeli jest on poniżej wskazanego parametru, to jest to oznaka niedoczynności tarczycy o charakterze pierwotnym.

Wśród badań przydatnych w procesie diagnostycznym wymienia się m.in.:

• badania krwi;
• badanie USG tarczycy;
• oznaczenie stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych;
• i inne.

Szczegółowy zakres badań lekarz ustala na podstawie wywiadu z pacjentem, nasilenia choroby, a także jej przyczyny. Niedoczynność tarczycy to poważny problem, którego pod żadnym pozorem nie można bagatelizować.

Jak wygląda leczenie niedoczynności tarczycy?

Choroby tarczycy mogą mieć różne nasilenie, a wybrane z nich dają szanse na stuprocentowe wyleczenie. Wówczas mówi się o przejściowej niedoczynności tarczycy. W wybranych przypadkach niedoczynność tarczycy wymaga leczenia długotrwałego z wykorzystaniem środków farmakologicznych. Obecnie prawidłowo leczona niedoczynność tarczycy pozwala na normalne funkcjonowanie pacjenta i minimalizuje ryzyko występowania groźnych powikłań i innych zależnych jednostek chorobowych. Każdorazowo wybrana terapia ma charakter indywidualny i dotyczy to zarówno rekomendowanych leków, jak i dodatkowych wskazań.

Przyjmowanie brakujących hormonów

W zdecydowanej większości przypadków niedoczynność tarczycy leczy się poprzez regularne przyjmowanie brakujących hormonów. W tym celu stosuje się produkowaną syntetycznie lewotyroksynę. Ma ona takie samo działanie jak hormony tarczycy produkowane w sposób naturalny. Systematycznie prowadzona terapia pozwala na doprowadzenie do pożądanego stężenia TSH i lepszej kontroli choroby tarczycy. W sporadycznych przypadkach pacjenci wymagają leczenia szpitalnego. Ma to miejsce w przypadku bardzo ciężkiego przebiegu choroby lub występowania poważnych chorób współtowarzyszących, np. chorób serca. O konieczności hospitalizacji decyduje lekarz prowadzący.

Jak jeszcze wspomóc leczenie?

Nieocenionym wsparciem dla farmakologii może być zmiana stylu życia. Rekomenduje się odstawienie używek, w tym alkoholu i papierosów, a także redukcję codziennego stresu. W leczeniu przydatne jest wprowadzenie aktywności fizycznej do codziennego życia, a także przestawienie się na zdrowszą dietę. Tą ostatnią można ustalić bezpośrednio w konsultacji z doświadczonym dietetykiem, który weźmie pod uwagę sytuację zdrowotną pacjenta. Standardowo dieta osób z niedoczynnością tarczycy powinna zwierać spore ilości jodu, a także takie składniki jak: żelazo, selen, błonnik i cynk. Zawarty w diecie jod wspiera tarczycę w produkcji hormonów TS3 i TS4. Rekomendowane pokarmy ze sporymi jego pokładami to m.in.: ryby i owoce morza.

Realne zagrożenie dla kobiet w ciąży

Niedoczynność tarczycy jest realnym zagrożeniem dla kobiet w ciąży oraz kobiet planujących ciążę. W ich przypadku w ramach wcześniejszego leczenia nie można stosować jodu radioaktywnego. Ten może uszkadzać płód. Ponadto niewystarczająca ilość hormonów tarczycy w organizmie jest stanem bardzo niekorzystnym dla matki, jak i rozwijającego się płodu. W związku z tym kobiety przed planowaną ciążą powinny przeprowadzić kompleksowe badania. Jeżeli występują jakieś nieprawidłowości, to najpierw trzeba zwiększyć kontrolę nad chorobą i poziomem hormonów tarczycy, a następnie rozpocząć starania o dziecko.

To niezwykle ważne, ponieważ na pierwszym etapie rozwoju płodu, pobiera on hormony tarczycy od matki. Są one niezbędne do prawidłowego wzrostu dziecka. Pobiera je bezpośrednio z krwi matki w ramach procesu przenikania przez łożysko. Dopiero na późniejszym etapie wzrostu dzieci nabywają zdolność do syntezowania hormonów tarczycy we własnym zakresie. To wszystko sprawia, że każda kobieta w ciąży powinna być poddawana dokładnym badaniom w tym obszarze, a stan jej zdrowia regularnie monitorowany.

Czym może skutkować nieleczona niedoczynność tarczycy?

Brak odpowiedniej diagnozy i szybkiej reakcji może powodować zwiększone zagrożenie dla pacjenta. Nieleczona lub niewłaściwie leczona niedoczynność tarczycy może powodować poważne powikłania zdrowotne. Wśród nich wymienia się m.in.:

• zaburzenia pracy serca;
• choroby serca;
• niewydolność oddechowa (spowodowana nagromadzeniem płynu w jamie opłucnej);
• zaburzenia psychiczne;
• dysfunkcje w obrębie narządów płciowych, w tym niepłodność;
• zaburzenia układu pokarmowego (m.in. spowolniona perystaltyka jelit);
• chroniczne osłabienie siły mięśniowej i przemęczenie;
• choroby zapalne organizmu;
• śpiączkę hipometaboliczną (wymaga leczenia na oddziale intensywnej terapii);
• zwiększone ryzyko poronienia lub uszkodzenia płodu.

To sprawia, że pod żadnym pozorem choroba nie może być bagatelizowana.

Recepta online w przypadku niedoczynności tarczycy

Leczenie niedoczynności tarczycy wymaga regularnego przyjmowania leków przepisanych przez lekarza. W trakcie terapii zmienia się stężenie podawanych hormonów i rekomenduje się podawanie najmniejszej możliwej dawki, która wykazuje działanie terapeutyczne. Podstawowa diagnoza i przepisanie leków muszą nastąpić w gabinecie stacjonarnym na podstawie badań. W ramach kontynuacji terapii pacjent może z powodzeniem skorzystać z recepty online. Usługa recepta online przygotowana na portalu https://nachorobe.pl/ polega na wypełnieniu formularza medycznego i wskazaniu dotychczas przyjmowanych leków.

Następnie nasz specjalista zapozna się z Twoim zgłoszeniem. Jeżeli wystąpi uzasadnienie medyczne, to zostanie wystawiona e-recepta na zakup wybranego preparatu. E-receptę możesz zrealizować w dowolnie wybranej aptece. Nasz zespół zawsze na pierwszym miejscu stawia zdrowie i bezpieczeństwo pacjentów. Jeżeli w trakcie terapii wystąpią u Ciebie niepokojące objawy niepożądane, to niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem prowadzącym w celu przeprowadzenia konsultacji.