Jaki poziom cholesterolu powinien niepokoić?

Czym jest cholesterol?

Na samym początku warto zastanowić się nad tym, czym właściwie jest cholesterol. To organiczna substancja tłuszczowa (lipidowa). W odpowiednim stężeniu pełni wiele pożytecznych funkcji w organizmie człowieka. Stanowi jeden z elementów składowych większości komórek, a także wspiera produkcję wybranych hormonów, czy też syntezę kwasów żółciowych. Cholesterol wspiera również prawidłową pracę mózgu oraz wytwarzanie witaminy D. Jeżeli jego stężenie mieści się w przyjętych normach, to nie ma powodu do niepokoju. Ten powinien pojawić się wtedy, gdy badanie wykaże przekroczenie normy cholesterolu.

Dobry i zły cholesterol – o co w tym chodzi?

Cholesterol to tłuszcz. Oznacza to, że nie rozpuszcza się w wodzie. W naszym organizmie krąży we krwi po tym, jak wcześniej łączy się z białkami produkowanymi przez wątrobę. W ten sposób powstają lipoproteiny. Podczas badania widoczne są w postaci kuleczek tłuszczu, wokół których znajdują się białka. Sam cholesterol dzieli się na dobry i zły. Klasyfikuje się go w zależności do tego, w jakich lipoproteinach jest przenoszony. Wyróżnia się tzw. zły cholesterol (LDL od ang. low density lipoproteins), dobry cholesterol (HDL od ang. high density lipoproteins), cholesterol nie-HDL i trójglicerydy.

Lipoproteiny HDL

To dobra frakcja cholesterolu. Lipoproteiny wyróżniają się większą ilością białka i jednocześnie mniejszą ilością tłuszczu w cząsteczce. Jednocześnie cholesterol ma wysoką gęstość. Zazwyczaj w naszym organizmie lipoprotein HDL jest niewiele, jednak mają prozdrowotne działanie. Przenikają do ścian naczyń krwionośnych, a następnie zabierają z nich zalegający tłuszcz. Następnie odpowiadają za transport cholesterolu do wątroby. Tam ponownie łączy się on z białkami lub przerabiany jest na kwasy żółciowe i skutecznie wydalany z organizmu. W dużym skrócie dobry cholesterol odpowiada za zmniejszenie stężenia tego złego. Im więcej lipoprotein HDL w organizmie, tym lepiej. Wpływają one na obniżone ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych i rozwoju chorób układu krążenia.

Lipoproteiny LDL

Te lipoproteiny charakteryzują się dużą zawartością cholesterolu, który ma małą gęstość i cienką otoczkę z białka. Dzięki temu łatwo przenikają do krwioobiegu. Nadmiar cholesterolu LDL może powodować zwiększone ryzyko wystąpienia miażdżycy i innych powikłań. Im mniej cholesterolu LDL we krwi, tym lepiej dla mózgu i serca pacjenta.

Cholesterol nie-HDL

Poziom cholesterolu całkowitego i jego normy wskazują na obecność w organizmie człowieka różnych typów tłuszczu. Ważnym wskazaniem badania jest tzw. cholesterol nie-HDL. Jego poziom otrzymuje się po odjęciu cholesterolu HDL od cholesterolu całkowitego. W ten sposób określa się stężenie wszystkich lipidów, które oddziałują na blaszki miażdżycowe i się na nich odkładają. To ten zły cholesterol bierze udział w procesie miażdżycowym. Im niższy poziom cholesterolu nie-HDL, tym lepiej.

Trójglicerydy

W naszym organizmie znajdują się również trójglicerydy. To tłuszcze zwierzęce i roślinne, które dostarczamy do organizmu wraz z pożywieniem. Wysoki ich poziom również jest sporym powodem do niepokoju. Wiąże się to ze zwiększonym ryzykiem występowania otyłości, cukrzycy, choroby wieńcowej, choroby sercowo-naczyniowej i innych powikłań. W miarę możliwości należy utrzymać niskie stężenie trójglicerydów. Pomocne w tym okazuje się stosowanie zdrowej diety z niską zawartością niezdrowych tłuszczów.

Jakie są normy cholesterolu nie-HDL

Z punktu widzenia pacjenta kluczowe są normy cholesterolu nie-HDL. Te różnią się w zależności od stanu zdrowia pacjenta oraz innych czynników. Badanie powinno być przeprowadzane u zdrowych ludzi, ponieważ nawet małe infekcje mogą zaburzać jego wynik.

Obecnie przyjęte normy cholesterolu nie-HDL wyglądają następująco:

• osoby zdrowe lub chore z małym i umiarkowanym ryzykiem – 145 mg/dl;
• osoby z grupy wysokiego ryzyka – 130 mg/dl;
• osoby z grupy bardzo wysokiego ryzyka – 100 mg/dl.

Na czym polega badanie cholesterolu?

Badanie poziomu cholesterolu to lipidogram. Na podstawie pobranej próbki krwi sprawdza się stężenie cholesterolu. Bardziej kompleksowa diagnostyka obejmuje większą liczbę badań, w których sprawdza się wszystkie tłuszcze we krwi, w tym także trójglicerydy. Od cholesterolu całkowitego odejmuje się wynik HDL. W ten sposób określa się dokładny poziom złego cholesterolu (nie-HDL).

Kiedy warto przeprowadzić badanie?

Istnieje wiele wskazań do przeprowadzenia badania laboratoryjnego cholesterolu. Każdy z nas powinien postawić na regularne wykonywanie lipidogramu. Optymalnie robić to, co 3-5 lat. Wszystko po to, aby lepiej kontrolować swój stan zdrowia i zadbać o obniżenie poziomu cholesterolu, jeżeli ten będzie się niebezpiecznie zwiększał. Podstawowe wskazania do wykonania kontroli diagnostycznej i oznaczenia poziomu cholesterolu to: wysoka hipertrójglicerydemia, podwyższony cholesterol LDL oraz wysokie ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.

Badania przeprowadza się też m.in. u osób, które cierpią na:

• cukrzycę;
• otyłość;
• nadciśnienie tętnicze;
• nadmierny stres.

W ten sposób szuka się sposobu na zmniejszenie ryzyka chorób serca. Ponadto badania wskazane są u osób, które są uzależnione od palenia tytoniu, nie wykonują ćwiczeń fizycznych lub stosują niezdrową dietę.

Objawy wysokiego cholesterolu

Wysoki poziom cholesterolu LDL daje określone objawy ze strony organizmu pacjenta. Powinny one od razu zapalić lampkę ostrzegawczą. Do podstawowych objawów podwyższonego cholesterolu należą m.in.:

• problemy z pamięcią i koncentracją;
• dotkliwy ból nóg;
• uczucie ciężkości nóg, ból łydek;
• ból w klatce piersiowej;
• spowolnione gojenie się ran;
• lodowate stopy;
• blada i błyszcząca skóra na nogach i stopach;
• nocne skurcze łydek;
• grube i powolnie rosnące paznokcie u stóp;
• zmiany na poziomie oczu.

Wszystkie te objawy są powodem do kontaktu z lekarzem i do przeprowadzenia laboratoryjnych badań kontrolnych.

Wysoki cholesterol – zagrożenia

Zbyt wysoki poziom cholesterolu przekłada się na zwiększone ryzyko występowania powikłań. Do najpoważniejszych z nich należą m.in.: miażdżyca, choroby serca, zawał serca, udar mózgu, niewydolność nerek, łuszczyca, choroby wątroby, cholestaza, choroba alkoholowa, zespół nerczycowy, ostre zapalenie trzustki, niedoczynność tarczycy, niedokrwienie kończyn dolnych i innych. Aby tego uniknąć, warto zadbać o prawidłowy poziom cholesterolu. W tym celu zmienia się codzienne nawyki żywieniowe. Nieocenionym wsparciem okazuje się również aktywność fizyczna. W niektórych przypadkach niezbędne jest wdrożenie leczenia farmakologicznego.

Niski cholesterol całkowity – przyczyny i zagrożenia

Badanie może wykazać zbyt niski poziom cholesterolu HDL i nie-HDL. Ten może być bezpośrednio związany z przebiegiem innych schorzeń towarzyszących, w tym m.in.: marskości wątroby, nadczynności tarczycy, sepsy, zawału serca, czy też różnego rodzaju infekcji. Niskie stężenie cholesterolu obserwuje się również w przypadku stosowania diety w postaci głodówki, niedożywienia, czy też anemii. Cholesterol jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu, dlatego niezbędne jest utrzymywanie go w określonych normach. Zarówno zbyt wysoki, jak i zbyt niski stanowi realne zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta.

Co może wpływać na podwyższenie cholesterolu LDL we krwi?

Istnieją określone czynniki, które wpływają na zwiększone stężenie cholesterolu we krwi oraz podwyższony poziom trójglicerydów w organizmie pacjenta. Kluczem do zachowania równowagi jest utrzymanie zdrowego stylu życia. Niektórzy pacjenci mają jednak genetycznie większe predyspozycje do problemów z podwyższonym cholesterolem.

Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia zbyt wysokiego stężenia cholesterolu należą m.in.:

• palenie papierosów;
• spożywanie alkoholu;
• mała aktywność fizyczna;
• zbyt wysoka masa ciała (otyłość);
• zła dieta bogata w tłuszcze zwierzęce znajdujące się w produktach pochodzenia zwierzęcego (np. pełnotłuste mleko, masło, podroby, jajka, żółty ser, ciasta);
• nadmierne spożywanie słodyczy;
• nadmierny stres;
• czynniki genetyczne.

Jak obniżyć poziom cholesterolu we własnym zakresie?

Warto zastosować zmiany na poziomie stylu życia i diety, aby obniżyć cholesterol nie-HDL. Rekomenduje się wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej do codziennego życia. Jej rodzaj i skala powinny być dostosowane bezpośrednio do potrzeb i stanu pacjenta. Ponadto niezbędna jest zmiana diety na zdrowszą, która będzie bogata w zdrowe tłuszcze roślinne oraz nieprzetworzone produkty. Wskazane do spożywania produkty to m.in.: świeże warzywa i owoce, orzechy, ryby, kurczak, chude czerwone mięso i produkty pełnoziarniste.

W przypadku osób z dużą masą ciała, rekomenduje się zastosowanie diety i aktywności, które pozwolą na redukcję wagi. Poprawi to nie tylko wskazania badań cholesterolu, ale również korzystnie przełoży się na codzienne życie pacjentów. Zmniejszone spożycie alkoholu również skutecznie obniża poziom cholesterolu całkowitego. Osoby uzależnione od palenia papierosów powinny spróbować poradzić sobie z tym nałogiem. Wszystko po to, aby zadbać o właściwy poziom cholesterolu i swoje zdrowie. Rekomenduje się również ograniczenie codziennego stresu, który może powodować wysokie stężenie cholesterolu oraz inne problemy zdrowotne.

Do domowych sposobów na obniżenie cholesterolu zalicza się również stosowanie wybranych ziół, czyli naturalnych leków. Dostępne są w postaci suplementów diety, herbatek i naparów do picia. Wśród roślin wykazujących działanie obniżające poziom cholesterolu znajdują się m.in.: ostropest plamisty, nasiona babki płesznika, bergamotka i karczoch. Ponadto walkę z tym problemem wspierają witaminy z grupy B i witamina C. Mają one korzystny wpływ na zwiększenie produkcji dobrego cholesterolu, który zapobiega przyleganiu tłuszczów do naczyń krwionośnych.

Farmakologiczne leczenie wysokiego cholesterolu

U niektórych pacjentów zastosowanie zmian na poziomie stylu życia nie daje satysfakcjonujących efektów. Wówczas niezbędne jest wdrożenie leczenia farmakologicznego przy podwyższonym cholesterolu. O konieczności zastosowania leków zawsze decyduje lekarz prowadzący na podstawie przeprowadzonych badań medycznych. Wszystko po to, aby zwiększyć bezpieczeństwo stosowanej terapii i komfort pacjentów.

Statyny

Standardowym wyborem lekarzy na podwyższony cholesterol są inhibitory reduktazy HMG-CoA, czyli statyny. Ich przyjmowanie może korzystnie wpłynąć na zmniejszenie stężenia cholesterolu nie-HDL i cholesterolu całkowitego. Do przykładowych substancji czynnych w tej kategorii leków należą m.in.:

• rosuwastatyna;
• lowastatyna;
• simwastatyna;
• atorwastatyna.

Zazwyczaj wymagane jest długotrwałe stosowanie leków obniżających cholesterol, aby przywrócić do pożądanego poziomu i utrzymać go w dłuższej perspektywie.

Leki nowej generacji

Od jakiegoś czasu w leczeniu stosuje się tzw. leki nowej generacji. To m.in.: żywice jonowymienne, ezytymib i fibraty. Należą one do grupy inhibitorów PCSK9. Podaje się je w formie zastrzyków stosowanych co 2-4 tygodnie, co jest bardzo wygodną formą dla pacjenta. Niestety leki te nie znajdują się w zestawieniu środków refundowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Ze względu na ich wysoki koszt (około 1000 zł za zastrzyk), wciąż nie należą do popularnych wyborów pacjentów.

Recepta online w przypadku podwyższonego cholesterolu

Na portalu https://nachorobe.pl/ przygotowaliśmy usługę recepta online. To zdalna konsultacja medyczna, w ramach której możesz zapewnić sobie dostęp do leków stosowanych w walce z podwyższonym cholesterolem. Usługa skierowana jest do osób, które już prowadzą terapię i wymagają kontynuacji przyjmowania preparatu. Recepta online polega na wypełnieniu formularza medycznego. Po opłaceniu usługi przez pacjenta nasz specjalista zapozna się ze zgłoszeniem. Jeżeli uzna to za uzasadnione, to w ramach recepty online wystawi e-receptę na zakup leku. E-recepta może być zrealizowana w dowolnie wybranej aptece. Zapraszamy do skorzystania z naszych usług. Zawsze na pierwszym miejscu stawiamy zdrowie i bezpieczeństwo pacjentów.