Jak uniknąć powikłań przy zakażeniu gronkowcem?

ronkowiec złocisty – charakterystyka

Gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus) to powszechnie występująca bakteria, którą można znaleźć m.in. w glebie i w wodzie. Nazwa drobnoustroju wzięła się od tego, że gromadzi się w charakterystycznych gronach. Współczesne badania wyróżniają wiele rodzajów gronkowców, które mają zdolność do tworzenia barwników. W tym przypadku mówimy o barwniku złotym.

Blisko połowa populacji nosicielami gronkowca

Niepokojące są dane, które wskazują na to, że nawet do 50% światowej populacji była, jest lub będzie nosicielem gronkowca. Ostatecznie nie zawsze bakteria odpowiada za powstawanie poważnych chorób. W wielu przypadkach bycie nosicielem nie daje żadnych objawów i nie powoduje zakażeń. Z drugiej strony gronkowca złocistego można uznać za tykającą bombę, która tylko czeka na odpowiedni moment, aby zainfekować. Następuje to w sytuacji, gdy organizmie człowieka toczy się inna infekcja lub jest on osłabiony w wyniku np. antybiotykoterapii. To doskonałe warunki do rozwoju bakterii i infekowania kolejnych komórek. W przypadku kobiet grona bakterii najczęściej gromadzą się w okolicach intymnych. U mężczyzn spotyka się je przede wszystkim w gardle i nosie.

Jak dochodzi do zakażenia gronkowcem złocistym?

Zakażenie gronkowcem złocistym przebiega szybko i prosto. Wystarczy nawet mały kontakt ze szkodliwym drobnoustrojem, aby stać się jego nosicielem. Najczęściej do zakażenia dochodzi poprzez bezpośredni kontakt z nosicielem lub też z zakażonymi przedmiotami. Zarazić można sie już poprzez niewielkie zranienie, gdy bakterie gronkowca dostaną się do krwi i tkanek organizmu. Kolejnym zagrożeniem jest spożywanie zakażonych płynów i pokarmów. Trudno wyeliminować z nich bakterie, ponieważ te wykazują odporność na działanie wysokich temperatur. Ponadto do zakażeń dochodzi drogą kropelkową oraz w trakcie kontaktów płciowych z nosicielami. Tak naprawdę ryzyko czeka praktycznie z każdej strony.

Jakie choroby powoduje gronkowiec złocisty?

Bakterie gronkowca wywołują liczne choroby o różnej specyfice. Dotykają one wielu narządów organizmu. Do przykładowych problemów zdrowotnych wywoływanych przez gronkowiec złocisty należą:

• infekcje dróg oddechowych;
• zapalenie płuc;
• choroby skóry;
• zapalenie żył;
• zapalenie mięśnia sercowego;
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
• ropnie narządowe;
• zakażenia układu kostnego;
• zakażenia układowe.

Czy istnieje szczepionka i skuteczna profilaktyka?

Na ten moment medycyna nie wynalazła skutecznej szczepionki na gronkowiec złocisty. Trudno również o skuteczną profilaktykę, ponieważ bakteria występuje powszechnie i czasami po prostu nie da się uniknąć zakażenia gronkowcem. Dla lekarzy dużym wyzwaniem jest to, że każdy szczep bakterii ma inną charakterystykę i oporność na dany typ antybiotyku. W związku z tym przepisanie środka farmakologicznego musi być poprzedzone dokładnymi badaniami. Tylko w ten sposób można zadbać o skuteczne leczenie gronkowca.

Kto znajduje się w grupie podwyższonego ryzyka na zachorowanie?

Istnieje spora grupa osób, u których ryzyko wystąpienia zakażenia gronkowcem złocistym jest podwyższone. Należą do niej pacjenci, których układ immunologiczny nie działa w stu procentach prawidłowo lub jest osłabiony. Dotyczy to m.in. kobiet w ciąży oraz kobiet karmiących. Grupa podwyższonego ryzyka to także: dzieci, osoby starsze, osoby przechodzące inne choroby, pacjenci po antybiotykoterapii, czy też osoby uzależnione od środków psychoaktywnych. Większe ryzyko dotyczy także osób, które prowadzą intensywny tryb życia, są przepracowane, nie dbają o właściwą ilość i jakość snu, źle się odżywiają, czy też są narażone na silny i długotrwały stres.

Objawy gronkowca złocistego

Ze względu na swoją inwazyjność, gronkowiec złocisty może powodować różne jednostki choroowe o zmiennych objawach. W dużej mierze zależy to od lokalizacji infekcji, a także indywidualnych predyspozycji organizmu pacjenta. Najczęstsze zakażenia gronkowcowe to:

• zakażenia tkanek podskórnych i miękkich;
• zakażenia skóry (gronkowiec skórny);
• zakażenia układowe.

Do podstawowych objawów związanych z zakażeniem skóry należą:

• liszajec;
• czyraki;
• ropnie;
• pęcherze;
• swędzące zmiany skórne;
• jęczmień na oku;

Co ciekawe, choroba może powodować także mniej spotykane infekcje, np. zapalenie sutka, które pojawia się zwłaszcza u kobiet karmiących piersią. To bolesna dolegliwość, która negatywnie wpływa na jakość codziennego życia pacjentów.

Układowe zakażenia gronkowcem

Dużą uwagę i ostrożność należy zachować w przypadku zakażeń układowych. Te mogą powodować poważne stany chorobowe, a w skrajnych przypadkach nawet zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta. Infekcja układowa często prowadzi do zapalenia płuc, które stanowi powikłanie po grypie. U pacjentów mogą występować także takie choroby jak:

• zapalenie mięśnia sercowego;
• zapalenie wsierdzia;
• zapalenie tchawicy;
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
• ropnie mózgu;
• sepsa (posocznica).

Żadnej z tych chorób nie można lekceważyć, a po zaobserwowaniu niepokojących objawów pacjent powinien niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Toksyny gronkowca również stanowią zagrożenie

Dużym zagrożeniem dla pacjentów są nie tylko bakterie gronkowca, ale również toksyny, które one produkują. Te rozwijają się w jedzeniu i mogą prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych. Niestety toksyny są odporne na działanie wysokich temperatur, dlatego nie da się ich wyeliminować w procesie gotowania, czy pieczenia. Toksyny gronkowca odpowiadają za różnego rodzaju zatrucia pokarmowe.

Gronkowiec złocisty u dzieci

Tak jak już wspomniano, gronkowiec złocisty stwarza realne zagrożenie dla prawidłowego rozwoju dzieci. W przypadku jakichkolwiek objawów należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Charakterystyczne dla noworodków i niemowląt objawy gronkowca to: zapalenie spojówek, liszaje i zatrucia pokarmowe. U nieco starszych dzieci pojawiają się m.in.: zapalenie mieszków włosowych, zespół oparzeniowy, czy też stany zapalne narządów. W przypadku dzieci gronkowiec to jeden z głównych powodów występowania infekcji dróg oddechowych, anginy, zapalenia zatok, czy też zapalenia oskrzeli.

Gronkowiec złocisty u kobiet w ciąży

Kobiety planujące zajście w ciążę lub będące w ciąży powinny być pod stałą kontrolą lekarską i w miarę możliwości unikać zakażenia gronkowcem złocistym. Wszystko po to, aby zminimalizować ryzyko ewentualnych powikłań. Bakteria ta może mieć negatywny wpływ zarówno na organizm matki, jak i rozwój płodu. W związku z tym pod żadnym pozorem nie powinno się bagatelizować niepokojących symptomów. Mogą one prowadzić do poważnych skutków.

Rozpoznanie choroby

Diagnostyka zakażenia Staphylococcus aureus powinna być prowadzona przez specjalistę o odpowiednim doświadczeniu. W tym celu wykonuje się podstawowe badania moczu i krwi, a także pobiera się do badań tkanki z zakażonego obszaru. Podczas badań laboratoryjnych w ten sposób można potwierdzić obecność bakterii gronkowca złocistego. Na podstawie objawów klinicznych i uzyskanych badań medycznych podejmuje się decyzję w zakresie terapii i doboru odpowiedniego antybiotyku.

Pomocne w szybkim rozpoznaniu choroby i we wdrożeniu skutecznego leczenia jest przeprowadzanie regularnych badań diagnostycznych. W związku z tym warto badać cholesterol i cukier, a także wykonywać badania krwi. Dzięki temu w porę można wykryć obecność bakterii gronkowca w organizmie, a także rozpoznać inne ewentualne schorzenia, które wymagają leczenia.

Jak wygląda leczenie zakażenia gronkowcem?

Leczenie gronkowca ustalane jest w sposób indywidualny. Niezależnie od tego, czy jest to zakażenia miejscowe, czy układowe, antybiotyk musi wykazywać skuteczne działanie na dany szczep bakterii. Wybrane z nich są odporne na różne typy substancji czynnych, dlatego tak ważne jest prawidłowe rozpoznanie. Długość i złożoność terapii zależy od rodzaju zakażenia, jego stopnia, a także indywidualnych predyspozycji pacjenta. Należy przygotować się na to, że często są to zakażenia inwazyjne, które leczy się stosunkowo trudno.

Czy da się wyleczyć gronkowca?

Choć nie jest to najprostsze, to jednak można z dużą skutecznością wyleczyć pacjenta z gronkowca złocistego. Kluczem jest odpowiednia diagnoza, dobranie skutecznych antybiotyków, a także staranne przeprowadzenie całej kuracji. Im szybciej pacjent zgłosi się do lekarza i choroba zostanie rozpoznana, tym łatwiej będzie ustalić antybiotykoterapię celowaną. Standardem jest wykonanie antybiogramu, ponieważ wiele szczepów gronkowca ma zdolność do wytwarzania toksyn, które neutralizują działanie antybiotyków.

Groźne powikłania

Bakterie gronkowca złocistego powodują wiele chorób, a ich następstwem mogą być ciężkie powikłania, w tym choroby o charakterze nawracającym. Niestety ryzyko występowania powikłań dotyczy zarówno osób leczonych środkami farmakologicznymi, jak i tych, które zbagatelizowały chorobę. Do groźnych powikłań należą przede wszystkim:

• zapalenia wsierdzia;
• zapalenie zatok;
• sepsa;
• martwicze zapalenie powięzi;
• zapalenie gruczołów potowych;
• wstrząsy toksyczne;
• zapalenie mięśnia sercowego;
• niewydolność nerek;
• gronkowcowe zapalenie płuc;
• zapalenia kości i szpików;
• zapalenia mieszków włosowych;
• i inne.

Wybrane z nich, zwłaszcza martwicze zapalenie powięzi i sepsa, mogą powodować realne zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. Należy zrobić wszystko w celu tego, aby uniknąć groźnych powikłań. Gdy gronkowiec dostanie się do krwioobiegu, to zagraża rozwinięciem sepsy.

Jak uniknąć powikłań przy zakażeniu gronkowcem?

Najlepszym sposobem na uniknięcie groźnych powikłań jest unikanie zakażenia gronkowcem. Oczywiście jest to bardzo trudne, ponieważ jest to bakteria powszechnie występująca wokół nas. Zadaniem każdego z nas powinna być dbałość o wzmocnienie odporności, zdrowe odżywianie oraz wprowadzenie do życia aktywności fizycznej. Ponadto rekomenduje się stosowanie różnego rodzaju suplementów z witaminami, a także dbałość o należyty odpoczynek, odpowiednią ilość i jakość snu, a także unikanie spożywania alkoholu i palenia papierosów.

W kontekście minimalizowania ryzyka powikłań bardzo ważne jest leczenie do końca wszystkich chorób oraz stosowanie się do zaleceń lekarskich. Ponadto w przypadku większej liczby zachorowań rekomenduje się stosowanie standardowej izolacji kontaktowej u osób, u których pojawiają się jakiekolwiek objawy grypy lub przeziębienia. Każda infekcja osłabia organizm i stwarza dogodniejsze warunki do tego, aby w organizmie człowieka namnażały się bakterie gronkowca złocistego.

Podstawowe zasady prewencji to także odpowiednia dbałość o higienę osobistą. Należy regularnie i dokładnie myć ręce, a także w miarę możliwości odkażać je płynem antybakteryjnym. Wszystko dlatego, że bakterie gronkowca mogą znajdować się m.in. w miejscach publicznych, w tym w toaletach, na poręczach, klamkach, sklepowych wózkach, czy przyciskach windy. Każdy taki kontakt zwiększa ryzyko zachorowania, a płyn antybakteryjny pozwoli oczyścić dłonie ze szkodliwych drobnoustrojów, nie tylko gronkowca złocistego.

Recepta online a zakażenie gronkowcem złocistym

Standardowo antybiotykoterapia przy gronkowcu złocistym trwa od 10 do 14 dni. Wówczas rozpoznanie choroby oraz przepisanie wystarczającej dawki leku odbywa się w gabinecie stacjonarnym. Może okazać się jednak, że terapia musi trwać dłużej i jest to związane z nasileniem choroby i indywidualnymi predyspozycjami pacjenta. Wówczas w ramach jej kontynuacji można skorzystać z recepty online, czyli zdalnej konsultacji medycznej. Usługa recepta online dostępna na portalu https://nachorobe.pl/ polega na wypełnieniu formularza medycznego i wskazaniu przyjmowanego leku. Nasz specjalista zapozna się ze zgłoszeniem i jeżeli uzna to za uzasadnione, to wystawi e-receptę na zakup leków. E-recepta to dokument, który z powodzeniem zrealizujesz w dowolnie wybranej aptece. Zapraszamy do skorzystania z naszych usług i zadbania o swoje zdrowie wspólnie z naszym zespołem.