Jak rozpoznać stan przedcukrzycowy? Jak reagować?

Cukrzyca to powszechny i poważny problem

Cukrzyca to choroba, której pod żadnym pozorem nie można bagatelizować. Według najnowszych szacunków w Polsce na cukrzycę choruje nawet 3 miliony osób, z czego około milion stanowią przypadki niezdiagnozowane. Im szybciej wykryje się problem, tym mniejsze spustoszenie w organizmie wywoła. Wczesna diagnoza stanu przedcukrzycowego i cukrzycy typu 2 pomaga w zwiększeniu kontroli nad prawidłową gospodarką cukrową w organizmie.

Czym jest stan przedcukrzycowy?

Stan przedcukrzycowy (ang. prediabetes) to stan, który występuje u pacjenta przed rozwinięciem się pełnoobjawowej cukrzycy typu 2. Określa się go jako moment pośredni pomiędzy insulinoopornością i cukrzycą. Zgodnie z prowadzonymi danymi, cukrzyca typu 2 rozwija się w ciągu roku nawet u 20% pacjentów, u których zdiagnozowano stan przedcukrzycowy. Odpowiednia reakcja zmniejsza ryzyko zachorowania i pozwala pacjentom na przywrócenie właściwego stężenia glukozy we krwi.

Co obserwuje się w pierwszej fazie stanu przedcukrzycowego?

W pierwszej fazie stanu przedcukrzycowego obserwuje się u pacjenta nieprawidłowe wyniki cukrów porannych, które mierzone są na czczo. Wówczas rekomenduje się przeprowadzić krzywą cukru, czyli doustny test obciążenia glukozą. Następnie wyniki poddaje się odpowiedniej interpretacji.

Jeśli glikemia w 120 minucie testu obciążenia glukozą znajduje się w przedziale 140-199 mg/d, to diagnozowana jest nieprawidłowa tolerancja glukozy (IGT). Gdy w trakcie badania stężenie glukozy oscyluje w granicach 100-126 mg/dl, to diagnozowana jest nieprawidłowa glikemia na czczo (IFG). To dwa różne stany przedcukrzycowe.

Dwa stany przedcukrzycowe

Oba stany przedcukrzycowe wynikają z innych zaburzeń w organizmie człowieka. Warto jednak pamiętać o tym, że IGT i IFG mogą występować nie tylko osobno, ale również wspólnie. Przyczyną nietolerancji glukozy IGT (ang. impaired glucose tolerance) jest upośledzenie odpowiedzi mięśniowej na insulinę. Oznacza to, że mięśnie nie reagują odpowiednio na glukozę, która dostarczana jest wraz z posiłkami. Nieprawidłowa glikemia na czczo IFG (ang. impaired fasting glucose) związana jest bezpośrednio z insulinoopornością wątrobową. W jej efekcie dochodzi do zwiększonej produkcji glukozy w organizmie w trakcie nocy.

Co zwiększa ryzyko wystąpienia stanu przedcukrzycowego?

Istnieją określone czynniki, które zwiększają ryzyko wystąpienia problemów z cukrem. Na stan przedcukrzycowy narażeni są pacjenci, u których występują m.in.:

• nadwaga, otyłość i osoby z nadmiarem tkanki tłuszczowej trzewnej;
• nadciśnienie tętnicze;
• mała aktywność fizyczna;
• dodatni wywiad rodzinny;
• dyslipidemia;
• stan przedcukrzycowy stwierdzony w poprzednim badaniu;
• stany po przebytej cukrzycy ciążowej;
• urodzenie dziecka o masie powyżej 4 kilogramów;
• choroba układu sercowo-naczyniowego;
• zespół policystycznych jajników;
• narażenie na długotrwały stres.

Osoby z grup ryzyka powinny regularnie wykonywać badanie stężenia glukozy we krwi. Wszystko po to, aby aktywnie poszukiwać ew. stanu przedcukrzycowego i w porę zareagować. Ponadto rozwojowi choroby sprzyja nieprawidłowa dieta, która jest bogata w tłuszcze pochodzenia zwierzęcego i cukry proste. W określonych przypadkach stan przedcukrzycowy może być powodowany przez czynniki genetyczne. To sprawia, że warto sprawdzić, czy ktoś z członków rodziny pacjenta chorował lub choruje na cukrzycę.

Rozpoznanie stanu przedcukrzycowego – objawy

Rozpoznanie stanu przedcukrzycowego nie należy do najprostszych. Wszystko dlatego, że nie daje on żadnych poważnych objawów. Zazwyczaj o wykryciu stanu przedcukrzycowego decyduje przypadek. To sprawia, że rekomenduje się regularne wykonywanie badań przesiewowych i diagnostycznych u osób, które znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka. Wszystko po to, aby w porę rozpoznać problem i wdrożyć skuteczne leczenie. Warto pamiętać o tym, że stan przedcukrzycowy może występować zarówno u osób dorosłych, jak i dzieci.

Słabo zauważalne objawy stanu przedcukrzycowego to m.in.:

• przemęczenie;
• nadmierna senność;
• częste oddawanie moczu;
• problemy ze wzrokiem;
• suchość w ustach;
• zwiększenie pragnienia i apetytu.

Symptomy te występują również przy innych schorzeniach, dlatego tak trudno bezpośrednio przypisać je początkom cukrzycy. Pacjent oraz lekarz prowadzący powinni być bardzo skrupulatni w badaniach.

Badania i normy dla stanu przedcukrzycowego

Badanie wykorzystywane w rozpoznaniu stanu przedcukrzycowego to test obciążenia glukozą. Na jego podstawie można stwierdzić ewentualne nieprawidłowości w poziomie cukru. Szczegółowe normy dla stężenia glukozy na czczo (4-8h po ostatnim posiłku) prezentują się następująco:

• 70-99 mg/dl – zdrowa osoba;
• 100-125 mg/dl – nieprawidłowa glikemia na czczo;
• 126 mg/dl i więcej – cukrzyca typu 2.

Wyniki w teście obciążenia OGTT po 120 minutach wskazują na:

• poniżej 140 mg/dl – zdrowa osoba;
• 140 do 199 mg/dl – nieprawidłowa tolerancja glukozy;
• 200 mg/dl i więcej – cukrzyca typu 2.

Stan przedcukrzycowy a ciąża

Kobiety zmagające się ze stanem przedcukrzycowym mogą mieć zwiększony problem z zajściem w ciąże. Ponadto dolegliwość ta sprzyja rozwojowi cukrzycy ciążowej. Właśnie dlatego pacjentki poddawane są regularnym badaniom, w tym m.in. krzywej cukrowej.

Jednocześnie stan przedcukrzycowy dość często odnotowywany jest u kobiet w ciąży. Jest to związane ze zmianami w organizmie kobiety, w tym m.in. ze wzmożoną produkcją glukozy w wątrobie. Ponadto trzustka kobiety w ciąży może wydzielać mniejsze ilości insuliny. W przypadku kobiet ciężarnych stan przedcukrzycowy stanowi mniejsze zagrożenie rozwoju cukrzycy typu 2. Zazwyczaj sytuacja wraca do normy po narodzinach dziecka.

Stan przedcukrzycowy u dzieci

Wśród najmłodszych pacjentów stan przedcukrzycowy obserwuje się stosunkowo rzadko. Zazwyczaj cukrzyca typu 2 rozwija się na dalszym etapie życia człowieka. W przypadku dzieci zdecydowanie częściej obserwuje się cukrzycę typu 1, która ma inne podłoże i nie poprzedza jej stan przedcukrzycowy. Jeżeli ten ostatni zostanie stwierdzony u dziecka, to w jego przypadku należy postępować tak samo, jak w przypadku osoby dorosłej.

Czy problem ten dotyczy tylko osób otyłych?

Oczywiście największy odsetek osób ze stanem przedcukrzycowym stanowią pacjenci z nadwagą lub otyłością. Nie oznacza to jednak, że problem ten zupełnie nie dotyczy osób szczupłych i wysportowanych. Tak naprawdę stan ten zdarza się również u osób szczupłych. Zazwyczaj powodowany jest przez nadmierny stres, niezdrową dietę oraz palenie papierosów. W ostatnich latach coraz częściej prowadzone są badania nad zależnością, jaka występuje pomiędzy stanem przedcukrzycowym a nadmiernym stresem. Niestety problem ten z roku na rok dotyka większej liczby osób młodych i wysportowanych.

Czy stan przedcukrzycowy można cofnąć?

Szybkie wykrycie stanu przedcukrzycowego pozwala na jego cofnięcie. Kluczowe jest obniżenie masy ciała. Już nawet spadek wagi o 10% dwukrotnie zmniejsza ryzyko rozwoju choroby w postaci pełnoobjawowej cukrzycy typu 2. W związku z tym pacjenci po wykryciu stanu przedcukrzycowego powinni postawić na zwiększenie aktywności fizycznej, wdrożenie zdrowej diety oraz na inne zmiany na poziomie stylu życia. Odpowiednie postępowanie daje duże szanse na cofnięcie się stanu przedcukrzycowego i zredukowanie potencjalnego zagrożenia.

Leczenie stanu przedcukrzycowego

Podstawowe leczenie stanu przedcukrzycowego obejmuje zmiany na poziomie stylu życia pacjenta. Przede wszystkim wymagane są zmiana diety oraz wdrożenie aktywności fizycznej. Wszystko po to, aby poprawić funkcjonowanie organizmu pacjenta oraz zredukować wagę. Niestety te zmiany nie zawsze dają gwarancję poradzenia sobie z tym problemem. W niektórych przypadkach niezbędne jest leczenie farmakologiczne. Stosuje się je zwłaszcza u osób, które znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2. Wśród medykamentów stosowanych na cukrzycę znajduje się m.in.: metformina. Środek ten skutecznie obniża poziom cukru we krwi, jednak ze względów bezpieczeństwa stosowany jest tylko u osób poniżej 60. roku życia. O przepisaniu konkretnego leku decyduje lekarz prowadzący na podstawie przeprowadzonych badań.

Podstawowe zalecenia związane ze stanem przedcukrzycowym to:

• unikanie alkoholu, nikotyny i sterydów;
• redukcja masy ciała;
• zmiana diety i lepsze bilansowanie posiłków;
• wykonywanie badań przesiewowych;
• wykonywanie badań takich jak m.in.: oznaczenie stężenia glukozy;
• zwiększona aktywność fizyczna;
• unikanie nadmiernego stresu.

Domowe sposoby

Poza środkami farmakologicznymi rekomenduje się również domowe sposoby na walkę z podwyższonym cukrem. Korzystne właściwości mają m.in. wybrane zioła lecznicze. Najczęstszym wyborem jest morwa biała, która z jednej strony wpływa na obniżenie poziomu cukru we krwi, a z drugiej korzystnie wpływa na poprawę cholesterolu, unormowanie ciśnienia tętniczego i hamuje skoki glikemii poposiłkowej. Poza morwą białą można stosować preparaty na bazie: mniszka lekarskiego, kozieradki pospolitej, cynamonu, żeń-szenia, rutwicy, szałwii, jałowca i pokrzywy.

Jak powinna wyglądać dieta przy stanie przedcukrzycowym?

Niezwykle ważnym elementem walki z podwyższonym cukrem jest dieta. To, co jest w niej wskazane, to przede wszystkim:

• produkty roślinne i zwierzęce z dużą zawartością białka (np.: chude mięso, ryby, chude nabiały);
• oleje roślinne;
• pieczywo wieloziarniste;
• owoce i warzywa;
• żywność nieprzetworzona.

Jednocześnie należy unikać produktów przetworzonych, fast foodów, słodyczy, tłustych potraw i innej niezdrowej żywności.

Minimum 150 minut aktywności w tygodniu

W ramach walki z podwyższonym stężeniem glukozy we krwi rekomenduje się regularną aktywność fizyczną. Ta powinna być dostosowana bezpośrednio do stanu zdrowia pacjenta oraz jego możliwości. Już nawet 150 minut ćwiczeń w tygodniu może dać satysfakcjonujące efekty. Warto rozłożyć to na pięć półgodzinnych treningów. W przypadku walki ze stanem przedcukrzycowym bardzo ważna jest systematyczność. Wśród rekomendowanych aktywności wymienia się m.in.:

• bieganie;
• marsz;
• nordic walking;
• pływanie;
• gimnastykę;
• jazdę na rowerze;
• jogę;
• sporty zespołowe.

Rodzaj aktywności fizycznej warto dobrać bezpośrednio do swoich potrzeb i preferencji.

Czym skutkuje nieleczony stan przedcukrzycowy?

Nieleczony lub niewłaściwie leczony stan przedcukrzycowy może powodować poważne konsekwencje zdrowotne. To przede wszystkim zwiększone ryzyko występowania cukrzycy typu 2. Ponadto u pacjentów mogą pojawiać się zmiany w obrębie naczyń krwionośnych, które są charakterystyczne dla pełnoobjawowej cukrzycy. Dodatkowo stan przedcukrzycowy wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób układu sercowo-naczyniowego, nowotworów czy też demencji. Choć nie klasyfikuje się go jako choroby, to jednak należy niezwłocznie wdrożyć leczenie.

Recepta online a walka z cukrzycą

Leczenie stanu przedcukrzycowego może wymagać długotrwałego przyjmowania leków. Dzieje się tak wtedy, gdy metody niefarmakologiczne nie zdadzą rezultatu. Pierwsze przepisanie medykamentów powinno odbyć się w gabinecie stacjonarnym na podstawie badań. Kontynuacja leczenia i dostępu do leków możliwa jest w ramach zdalnej konsultacji medycznej lub usługi recepty online. Na portalu https://nachorobe.pl/ dostępna jest recepta online. Polega ona na wypełnieniu formularza medycznego oraz wskazaniu dotychczas przyjmowanego leku. Nasz specjalista zapozna się z Twoim zgłoszeniem. Jeżeli uzna to za stosowane, to wystawi e-receptę na zakup leków. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości pokieruje Cię na konsultację w gabinecie stacjonarnym.

Podczas recepty online możesz zagwarantować sobie również dostęp do leków, które stosuje się w ramach długotrwałego leczenia cukrzycy typu 2. Zawsze na pierwszym miejscu stawiamy zdrowie i bezpieczeństwo pacjentów. Zapraszamy do skorzystania z oferty https://nachorobe.pl/.