Ból ucha, jakie może mieć podłoże? Jak skutecznie wyleczyć bolące ucho?

Sprawdź, co może powodować dolegliwości bólowe uszu, jakie są ich konkretne objawy oraz jak sobie z tym radzić. Nieleczone lub niewłaściwie leczone choroby uszu mogą mieć poważne powikłania, dlatego pacjenci powinni niezwłocznie skonsultować swój przypadek z lekarzem.

Jak zbudowane jest ucho?

Ucho jest niezwykle ważnym narządem w naszym organizmie. Składa się ono z trzech podstawowych części i każda z nich może być zagrożona infekcjami. Jednocześnie każda z tych trzech części ucha może powodować wystąpienie bólu. Ucho dzielimy na: wewnętrzne, środkowe i zewnętrzne.

Na ucho zewnętrzne składa się małżowina uszna i przewód słuchowy zewnętrzny. Od ucha środkowego są one oddzielone za pomocą błony bębenkowej. Ucho środkowe to ważny element narządu słuchu, który jest połączony z gardłem dzięki trąbce słuchowej. Dzięki temu możliwe jest utrzymanie w całym układzie odpowiedniego ciśnienia. W przypadku ucha środkowego to trąbka słuchowa pełni rolę bramy dla ewentualnych szkodliwych drobnoustrojów, które dodają się do wnętrza ucha i powodują jego infekcje. Najbardziej skomplikowanym konstrukcyjnie elementem jest ucho wewnętrzne.

Rola ucha w naszym organizmie

Oczywiście uszy są narządem słuchu człowieka. Mają zdolność do zbierania i przesyłania fal dźwiękowych, które następnie są odbierane i przekształcane w dźwięk w uchu wewnętrznym. Jest ono odpowiedzialne także za zachowanie równowagi przez człowieka. W związku z tym ryzykiem związanym z chorobami i bólem uszu jest nie tylko pogorszenie słuchu, ale mogą wystąpić także zaburzenia równowagi.

Charakterystyczne objawy dla bólu ucha

Ból ucha zazwyczaj wywoływany jest przez choroby narządu słuchu. W zależności od tego, co powoduje ból oraz jakie są indywidualne predyspozycje pacjenta, może być on postrzegany w różny sposób oraz posiadać różne natężenie. Standardowe objawy związane z bólem ucha to m.in.:

• silny ból ucha;
• szumy uszne;
• zawroty głowy;
• gorączka;
• zaburzenia słuchu;
• uczucie zatkania ucha (uczucie pełności w przewodzie słuchowym);
• zaburzenia równowagi;
• uczucie rozpierania;
• bóle głowy;
• pogorszone samopoczucie;
• obrzęki;
• wycieki ropne;
• krwawienie;
• i inne.

Mogą pojawić się również pęcherzyki w obrębie małżowiny usznej, które powoduje półpasiec uszny.

Najczęstsze powodu bólu ucha

Za dolegliwości bólowe związane z narządem słuchu odpowiedzialnych może być bardzo wiele czynników. Zazwyczaj to konkretne infekcje, które atakują wybrany element budowy ucha i mogą mieć różne objawy oraz konsekwencje. Poniżej wymieniamy kilka najczęstszych chorób uszu, które diagnozowane są przez specjalistów. Największa liczba przypadków występuje w Polsce w okresie jesienno-zimowym.

Ból ucha środkowego

Najczęściej spowodowany jest przez zapalenie ucha środkowego, które może mieć różny charakter. Wyróżnia się m.in. ostre zapalenie ucha środkowego oraz przewlekłe zapalenie ucha środkowego ze stanami zaostrzenia. Za występowanie tej choroby odpowiadają szkodliwe wirusy i bakterie, które dostają się do narządu słuchu. Schorzenie dotyka osób w każdym wieku, w tym m.in. niemowląt. Szczególnie niebezpieczne jest wtedy, gdy ma charakter nawracający i występuje nawet kilka razy w roku. Charakterystycznym objawem dla zapalenia jest pulsujący i silny ból ucha, który może prowadzić do zaburzeń słuchu. W stanach zaostrzenia się objawów, uniemożliwiają one normalne funkcjonowanie pacjenta.

Jakie jeszcze są przyczyny bólu ucha środkowego?

Oczywiście zapalnie nie jest jedynym powodem bólu ucha środkowego. Do innych częstych przyczyn tej dolegliwości zaliczane są:

• urazy mechaniczne (perforacja błony bębenkowej);
• pęcherzowo-krwotoczne zapalenie błony bębenkowej;
• urazy akustyczne;
• niedrożność trąbki słuchowej;
• urazy ciśnieniowe (m.in. w trakcie lotu samolotem, nurkowania);
• wysiękowe zapalenie ucha środkowego;
• zapalenie wyrostka sutkowatego;
• zaburzenia czynności trąbki słuchowej;
• nowotwór w jamie bębenkowej (również naciekający na trąbkę słuchową).

Wszystkie te problemy mogą powodować silny ból ucha środkowego, który uniemożliwi pacjentowi normalne funkcjonowanie. Kluczem jest szybkie postawienie trafnej diagnozy, a także wdrożenie leczenia. Nieleczone lub niewłaściwie leczone zapalenie ucha środkowego, lub jamy bębenkowej może prowadzić do poważnych powikłań. Wśród nich wymienia się m.in.: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, uszkodzenia błony bębenkowej, czy też trwałą utratę słuchu. W przypadku zapalenia ucha środkowego w określonych sytuacjach może też dojść do porażenia nerwu twarzowego.

Ból ucha zewnętrznego

Do najczęstszych powodów problemów z uchem zewnętrznym również należy zapalenie. Stan zapalny może dotyczyć:

• przewodu słuchowego;
• błony bębenkowej;
• małżowiny usznej.

Szkodliwe drobnoustroje powodujące infekcje to przede wszystkim: bakterie, wirusy i grzyby. Zapalanie przewodu słuchowego zewnętrznego często występuje w przypadku osób regularnie korzystających z basenu i akwenów wodnych. Właśnie dlatego nazywane jest powszechnie chorobą pływaka (tzw. ucho pływaka). Jest to związane z tym, że przebywanie w wilgotnym klimacie i moczenie uszu zwiększa ryzyko wystąpienia schorzenia.

Jakie jeszcze są przyczyny bólu ucha zewnętrznego?

Przyczyn bólu ucha zewnętrznego może być wiele. Do innych zaliczane są takie schorzenia i wypadki jak:

• zapalenie ochrzęstnej małżowiny usznej;
• ciało obce w przewodzie słuchowym;
• rozlane zapalenie ucha zewnętrznego;
• półpasiec uszny;
• róża małżowiny usznej;
• zaleganie woskowiny w przewodzie słuchowym;
• urazy termiczne i mechaniczne;
• nowotwory;
• wyprysk;
• czyrak przewodu słuchowego.

Ból ucha wewnętrznego

W przypadku ucha wewnętrznego zazwyczaj mamy do czynienia z zapaleniem. Według nomenklatury medycznej klasyfikowane jest także jako zapalenie błędnika. Stan zapalny obejmuje ślimaka, trzy kanaliki półkoliste i przedsionek. Ucho wewnętrzne jest mniej narażone na infekcje niż poprzednie. Zazwyczaj do jego zakażenia dochodzi w ostatniej kolejności. Charakterystyczne objawy to m.in. upośledzenie słuchu, zawroty głowy i intensywne dolegliwości bólowe. Choroba ta jest niebezpieczna i może powodować zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta. To sprawia, że w przypadku podejrzenia zapalenia ucha wewnętrznego pacjent wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej. Chorobę mogą wywoływać m.in.: urazy, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, a także zabiegi operacyjne.

Czym jest ból rzutowany?

Większość z nas pewnie się z nim w życiu borykała, jednak nie do końca potrafimy go nazwać. To ból ucha, który zlokalizowany jest poza narządem słuchu. Powodami występowania tej dolegliwości mogą być m.in.:

• choroby krtani;
• nerwobóle;
• choroby zębów;
• uraz stawu skroniowo-żuchwowego;
• zapalenie stawu skroniowo-żuchwowego;
• choroby przełyku;
• nowotwory;
• choroby układu sercowo-naczyniowego;
• zapalenie ślinianek przyusznych;
• zapalenie gardła i innych struktur sąsiadujących z uchem (np. jamy nosowo-gardłowej, tętnicy skroniowej);
• zaburzenia immunologiczne;
• refluks żołądkowo-przełykowy.

Ból uszu i choroby z nim związane – kiedy wzrasta ryzyko?

Oczywiście przy bólu ucha występują różne czynniki przyczynowe. W ostatnich latach badania wskazują jednak na to, że na tego typu dolegliwości bardziej narażone są osoby borykające się z alergiami, od lat będące biernymi palaczami, czy też nieodpowiednio dbające o higienę uszu. Częstotliwość zachorowań wzrasta także u osób powyżej 50. roku życia, uzależnionych od papierosów, często spożywających alkohol oraz walczących z cukrzycą.

Skuteczna diagnostyka

Bólem uszu oraz chorobami narządu słuchu zajmuje się otolaryngolog. Jak zawsze podstawą jest wywiad medyczny. Po zebraniu informacji można przejść do wykonania badań medycznych. Na początku sprawdza się, czy bólowi uszu towarzyszą inne objawy, a także czy nie doszło do zapchania przewodu słuchowego. W ramach diagnostyki wykonuje się m.in. badanie palpacyjne, a także otoskopowe. W określonych przypadkach niezbędne jest pobranie wydzieliny z uszu pacjenta i poddanie jej testom laboratoryjnym. Dzięki temu można rozpoznać rodzaj drobnoustroju, który odpowiada za infekcję.

Zakres wykonywanych badań zależy przede wszystkim od decyzji lekarza i stanu pacjenta. Wśród nich mogą znajdować się jeszcze m.in.:

• audiometria;
• morfologia;
• RTG kości skroniowej;
• USG szyi;
• rezonans magnetyczny;
• CRP;
• tomografia komputerowa;
• prześwietlenie zębów.

Podczas procesu diagnostycznego pacjent może być pokierowany do innych specjalistów, w tym stomatologa lub neurologa.

Czy bólowi uszu można skutecznie zapobiegać?

Choć nie zawsze się to uda, to jednak warto spróbować zapobiegać chorobom uszu. Kluczem w tym aspekcie pozostaje prawidłowa higiena i sposób czyszczenia uszu rekomendowany przez specjalistów. Ponadto uszy nie powinny być zalewane wodą i wystawiane na wilgotne środowisko. Przed okresem największych zachorowań warto zastosować szczepienia ochronne. Co ciekawe, wśród niemowląt jednym ze sposobów zapobiegania jest karmienie ich piersią. Tylko to sprawia, że ryzyko zachorowania maluszków na choroby uszu spada nawet o 40%.

Okres jesienno-zimowy kojarzy się z niesprzyjającymi warunkami atmosferyczne. Nieodpowiedni ubiór zwiększa ryzyko infekcji, w tym problemów z uszami. Właśnie dlatego warto postawić na strój w stu procentach dopasowany do aury. Latem nie można uszu przegrzewać, a zimą wystawiać na działanie zimna i wiatru. Uszy są wrażliwym narządem, a takie postępowanie to prosta droga do problemów zdrowotnych.

Leczenie bólu ucha

Sposoby na ból ucha dobiera się do bezpośrednich potrzeb pacjenta, a także rodzaju schorzenia i skali bólu. Jeżeli jest to niezbędne, to lekarz przepisuje leki przeciwbólowe, a także antybiotyki. Wśród preparatów stosowanych na stan zapalny znajdują się takie leki jak: paracetamol, ibuprofen, czy pyralgina. Preparaty mogą mieć postać tabletek doustnych, kropel do uszu, a także środków do podawania dożylnego.

Jeżeli ból ucha spowodowany jest zapchaniem przewodu słuchowego, to lekarz usuwa go z zachowaniem najwyższej ostrożności. Wszystko po to, aby nie doszło do żadnych uszkodzeń w narządzie. W określonych przypadkach medycznych niezbędne może być zastosowanie paracentezy, czyli nacięcia błony bębenkowej.

Domowe sposoby na ból

Jako wsparcie w łagodzeniu bólu uszu stosuje się domowe sposoby. Jednym z nich jest przyłożenie w okolicy ucha ciepłego okładu. Innym sposobem może być przygotowanie kropel z czosnku i podanie ich do uszu, czy też soku z cebuli. Oczywiście każdy domowy sposób powinien być dokładnie skonsultowany z lekarzem. W przeciwnym razie może powodować zagrożenie dla zdrowia pacjenta i doprowadzić do nasilenia się objawów. Z uszami nie ma żartów, ponieważ nawet najmniejszy błąd może spowodować upośledzenie słuchu.

Recepta online a problemy z uszami

Niepokojące objawy związane z uszami nie mogą być bagatelizowane. Pacjent powinien niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Jeżeli to nawracające zapalenie, to z powodzeniem można skorzystać ze zdalnej konsultacji medycznej. W przypadku zapchania przewodu słuchowego lub w celu postawienia pierwszej diagnozy należy udać się do gabinetu stacjonarnego. Jeżeli przyjmujesz leki w dłuższej perspektywie, to przygotowaliśmy dla Ciebie usługę recepty online. Dzięki niej otrzymasz e-receptę bez wychodzenia z domu. Recepta online to usługa, która polega na wypełnieniu formularza kontaktowego i wskazaniu przyjmowanego preparatu. Ostatnim krokiem jest wniesienie opłaty. Nasz specjalista zapozna się z Twoim zgłoszeniem. Jeśli uzna to za uzasadnione, to wystawi e-receptę na zakup wybranych leków. Dokument z powodzeniem można zrealizować w dowolnie wybranej aptece, a w imieniu chorej osoby mogą zrobić to jej bliscy.

Na portalu https://nachorobe.pl/ zawsze na pierwszym miejscu stawiamy zdrowie i bezpieczeństwo pacjentów. Jeżeli masz problemy z uszami, to zachęcamy do bezpośredniego kontaktu i skorzystania z naszych usług.