Skip to content 
Czym jest cholesterol?
Cholesterol to organiczna substancja lipidowa, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Bardzo ważne jest jednak, aby utrzymywać go w normie. Jako tłuszcz nie rozpuszcza się w wodzie i krąży po układzie krwionośnym po wcześniejszym połączeniu się z białkami pochodzącymi z wątroby. W ten sposób powstają lipoproteiny, które mogą mieć korzystny lub niekorzystny wpływ na funkcjonowanie pacjenta. Niepokój pacjenta powinny wzbudzać stany, w których obserwuje się zbyt niski lub zbyt wysoki poziom złego cholesterolu. Problem ten coraz częściej dotyczy dzieci, a hipercholesterolemia klasyfikowana jest już jako choroba cywilizacyjna.
Za co odpowiada cholesterol w organizmie ludzkim?
Cholesterol znajduje się w większości naszych komórek oraz bierze udział w produkcji niektórych hormonów, np. hormonów płciowych. Odpowiada także za syntezę kwasów żółciowych w wątrobie i ułatwia wydalanie z organizmu tłuszczów, które nie rozpuszczają się w wodzie. Kontrolowany cholesterol ma również nieoceniony wpływ na poprawne działanie mózgu, a także na produkcje witaminy D. To wszystko sprawia, że jest niezbędnym składnikiem naszego organizmu i powinniśmy dbać o utrzymanie go we wskazanych normach.
Podział na dobry i zły cholesterol
Jak już wspominano, cholesterol dzieli się na ten dobry i zły. Dobry to lipoproteiny HDL (ang. high density lipoproteins). Ten zły oznacza się jako cholesterol nie-HDL i należą do niego: lipoproteiny LDL (ang. low density lipoproteins) oraz trójglicerydy.
Cholesterol HDL
Każdemu człowiekowi powinno zależeć na utrzymaniu wysokiego poziomu cholesterolu HDL, czyli tego dobrego. Jego cząsteczki charakteryzują się obniżoną zawartością tłuszczu i zwiększoną zawartością białka w otoczce. Odpowiadają one m.in. za zbieranie zalegającego w naczyniach krwionośnych tłuszczu, a także za jego transport do wątroby. Tam kwasy żółciowe wątroby odpowiadają za jego przetworzenie i wydalanie z organizmu. Nadmiar tłuszczu zalega na ścianach tętnic, tworząc blaszki miażdżycowe. Przyczynia się to do rozwoju samej miażdżycy, dlatego należy tego unikać. Ponadto lipoproteiny HDL korzystnie wpływają na zmniejszenie ryzyka choroby wieńcowej, miażdżycy i różnego rodzaju chorób sercowo-naczyniowych.
Cholesterol nie-HDL
Zdecydowanie mniej korzystny wpływ na nasz organizm ma tzw. cholesterol nie-HDL. Tym mianem określa się grupę tłuszczów, które wykazują negatywne działanie na organizm ludzki. Te cząsteczki charakteryzują się dużą zawartością tłuszczu i małą zawartością białka. Łatwo przenikają do krwioobiegu i zalegają w naczyniach krwionośnych. Ich nadmiar znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia miażdżycy i innych groźnych powikłań. To duże zagrożenie, ponieważ miażdżyca odpowiada za jedną z największych ilości zgonów pacjentów po 40. roku życia na całym świecie. Niestety choroba ta coraz częściej atakuje również dzieci i ma różne podłoże.
Normy cholesterolu u dzieci
Coraz częściej badanie cholesterolu zleca się u dzieci. Jest to związane z tym, że z problemem podwyższonego cholesterolu zmagają się już nawet dwulatkowie. Konsekwencją zbagatelizowania zagrożenia może być miażdżyca już przed 10. rokiem życia.
Właściwy poziom cholesterolu w surowicy krwi u dzieci określają poniższe normy:
- cholesterol całkowity – poniżej 170 mg/dl;
- HDL – powyżej 35 mg/dl;
- LDL – poniżej 110 mg/dl.
Jeżeli badanie wykaże odstępstwo od tych norm, to jest to ważny sygnał ostrzegawczy.
Objawy podwyższonego cholesterolu u dzieci
Warto zwrócić uwagę na charakterystyczne objawy podwyższonego poziomu cholesterolu u najmłodszych pacjentów. Do łatwo zauważalnych należą m.in. żółte kępki wokół oczu oraz pojawiające się na innych częściach ciała. Mają postać twardych grudek o żółtym zabarwieniu. Stanowią złogi cholesterolu, który systematycznie odkłada się pod skórą.
W wielu sytuacjach choroba nie daje jednak objawów u dziecka, dlatego tak trudno ją zdiagnozować. Szacuje się, że w Polsce jest nawet 150 tysięcy pacjentów borykających się ze zbyt wysokim poziomem cholesterolu. Wielu z nich nie jest nawet tego świadomym. Kluczem do rozpoznania i wdrożenia leczenia jest wykonywanie regularnych badań diagnostycznych.
Wysoki cholesterol u dzieci – co go powoduje?
Powodów występowania wysokiego poziomu cholesterolu u dzieci może być wiele. Często odpowiadają za to czynniki genetyczne (tzw. hipercholesterolemia rodzinna). Jeżeli u rodziców dziecka lub innych członków rodziny odnotowano podwyższone stężenie cholesterolu, to automatycznie dziecko takie znajduje się w grupie ryzyka. Wówczas warto przeprowadzać badania z większą częstotliwością i jeszcze baczniej zwracać uwagę na utrzymanie wysokiej aktywności fizycznej dziecka, czy zdrowej diety.
Wśród czynników powodujących problemy z cholesterolem u młodych pacjentów znajdują się również m.in.:
- brak aktywności fizycznej;
- złe nawyki żywieniowe (dieta bogata w produkty pochodzenia zwierzęcego);
- nadwaga i otyłość.
Wysokie stężenie cholesterolu może też być następstwem innych jednostek chorobowych, np. niedoczynności tarczycy, cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, chorób nerek, zaburzeń przemian metabolicznych, upośledzenia wydalania cholesterolu z żółcią i otyłości.
Badania cholesterolu u dzieci – na czym polegają?
Przeprowadzenie badania laboratoryjnego poprzedza dokładny wywiad z dzieckiem i jego opiekunem. Hipercholesterolemia może być chorobą dziedziczną, dlatego należy zweryfikować ryzyko w tym kontekście. Każdorazowo badanie cholesterolu powinno być wykonywane na czczo. W związku z tym należy się do niego odpowiednio przygotować. Na około tydzień przed planowanym badaniem należy wdrożyć u dziecka zbilansowaną lekkostrawną dietę. Dziecko ostatni posiłek przed badaniem powinno zjeść około godziny 18:00 w przeddzień badania. Następnie badanie wykonuje się w godzinach porannych następnego dnia (pomiędzy 7:00-10:00). Zastosowanie się do tych wytycznych sprawi, że wynik badania będzie wiarygodny. Dzięki temu można w porę wykryć problem związany ze złym cholesterolem i w wielu sytuacjach uniknąć rozwoju poważnych chorób u dzieci.
Podwyższony poziom cholesterolu u dzieci i zagrożenia z nim związane
Utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi jest kluczowe nie tylko dla całego układu krążenia, ale także dla całego organizmu pacjenta. W znacznym stopniu dotyczy to dzieci. Jakiekolwiek odstępstwa od reguły powinny być dokładnie weryfikowane i niwelowane. Zbagatelizowanie problemu może powodować występowanie poważnych problemów zdrowotnych, w tym również stanów zagrożenia zdrowia i życia dziecka. Co ważne, problemy z cholesterolem mogą dawać powikłania nawet po wielu latach, czyli w dorosłym życiu.
Do największych zagrożeń związanych ze zbyt wysokim poziomem cholesterolu u dzieci należą: miażdżyca, choroba wieńcowa, udar mózgu, zwiększone ryzyko zawału serca, łuszczyca, niewydolność nerek, choroby wątroby, zespół nerczycowy, cholestaza, niedokrwienie kończyn dolnych, wysokie ciśnienie krwi, ostre zapalenie trzustki, niedoczynność tarczycy, kamienie żółciowe (cholesterol jest głównym składnikiem) i inne. Im szybciej wdroży się odpowiednie postępowanie, a czasem nawet leczenie farmakologiczne, tym lepiej.
Niedobór cholesterolu u dzieci
Określonym zagrożeniem dla dzieci jest również ewentualny niedobór cholesterolu we krwi. Jest to związane z tym, że substancja ta odpowiada za wiele procesów metabolicznych, w tym za syntezę witaminy D i wybranych hormonów. Zbyt małe stężenie cholesterolu przekłada się na zaburzoną pracę organizmu i może powodować różnego rodzaju problemy. Stan niedoboru może być spowodowany m.in. przez: zaburzenia wchłaniania tłuszczów z przewodu pokarmowego, upośledzenie produkcji w wątrobie, niedożywienie dziecka, zwiększony rozpad cholesterolu, czy też zbyt duże wydalanie go z żółcią. Należy zdiagnozować przyczynę problemu i umiejętnie jemu zaradzić. Odpowiada za to lekarz prowadzący.
Domowe sposoby na obniżenie poziomu cholesterolu u dzieci
Istnieją określone domowe sposoby na to, aby zminimalizować ryzyko występowania wysokiego poziomu cholesterolu u dzieci. Wiele z nich rekomenduje się w przypadku każdego dziecka, a nie tylko tego, które ma problem z cholesterolem. Już nawet niewielka aktywność fizyczna kilka razy w tygodniu może dać wymierne rezultaty. Zdrowy styl życia u dzieci przełoży się nie tylko na utrzymanie właściwego poziomu cholesterolu, ale również na ogólną kondycję fizyczną, stan zdrowia i dobre samopoczucie maluchów.
Aby obniżyć cholesterol, należy również postawić na zbilansowaną dietę, która będzie bogata w pełnowartościowe produkty. Warto wyeliminować z niej znaczne ilości tłustego mięsa, przekąski typu fast food, słodycze, napoje gazowane, tłuste sery, podroby, żółtka jaj, dużą ilość białek i inne produkty tego typu. Rekomendowane produkty spożywcze, które pomagają w zadbaniu o właściwą ilość cholesterolu we krwi dziecka, to m.in.: świeże warzywa i owoce, chude mięso, olej lniany, orzechy, odtłuszczony nabiał, oliwa z oliwek, ryby, produkty bogate w błonnik, czy też produkty na bazie roślin strączkowych. Dieta tego typu pomoże również w redukcji wagi u otyłych dzieci.
W ramach walki z wysokim cholesterolem stosuje się także ogólnodostępne zioła i preparaty ziołowe. Działania związane z redukcją złego cholesterolu wykazują m.in.: czosnek, imbir, karczoch, bergamotka, nasiona babki płesznika, czy też ostropest plamisty. Dostępne są w postaci naturalnej lub w formie suplementów diety, naparów i herbatek. Warto zadbać również o suplementację witaminy C i witamin z grupy B, które korzystnie wpływają na zwiększenie produkcji w naszym organizmie cholesterolu HDL. Ogranicza on zaleganie tłuszczu na ścianach tętnic i ułatwia jego wydalanie.
Wsparcie farmakologiczne
Leczenie farmakologiczne u dzieci wprowadza się dopiero wtedy, gdy zmiana trybu życia i inne domowe sposoby nie dają wymiernych rezultatów. Decyzję w tym zakresie zawsze podejmuje lekarz prowadzący, a poprzedzają ją szczegółowe badania. Wszystko po to, aby zwiększyć bezpieczeństwo i skuteczność prowadzonej terapii. Zazwyczaj leczenie zaczyna się od silnych statyn takich jak: rosuwastatyna i atorwastatyna. Jeżeli nie wykazują one satysfakcjonującego działania terapeutycznego, to kolejnym wdrażanym preparatem jest ezetymib. Leczenie problemów z wysokim cholesterolem może wymagać przyjmowania środków farmakologicznych do końca życia. Z czasem może zmieniać się ich dawka, która pozwala na kontrolowanie cholesterolu i utrzymanie go w pożądanych normach. Te ostatnie również zmieniają się w zależności od wieku pacjenta.
Obniżenie cholesterolu u dziecka to połowa sukcesu
Oczywiście obniżenie poziomu cholesterolu u dziecka to tylko połowa sukcesu. Drugą połowę stanowi utrzymanie go na odpowiednim poziomie. W wielu przypadkach wystarczy zachowanie zdrowego stylu życia. Im szybciej wyrobi się tego typu nawyk u dziecka, tym mniej problemów zdrowotnych będzie miało w przyszłości. Czasami jednak niezbędne jest zażywanie leków zwiększających kontrolę nad stężeniem cholesterolu. Wówczas środki farmakologiczne należy przyjmować do końca życia, chyba że lekarz postanowi inaczej. Zawsze należy postępować zgodnie z jego zaleceniami.
Recepta online a problemy z cholesterolem
Jeżeli przyjmujesz leki w celu utrzymania odpowiedniego poziomu cholesterolu, to ich kontynuacje dostępu do nich możesz zapewnić sobie w ramach zdalnej konsultacji medycznej. Na portalu https://nachorobe.pl/ przygotowaliśmy receptę online. To usługa, która polega na wypełnieniu formularza medycznego i wskazaniu dotychczas przyjmowanego leku. Po opłaceniu usługi lekarz zapozna się z Twoim zgłoszeniem. Recepta online może zakończyć się wystawieniem e-recepty, jeżeli lekarz uzna to za uzasadnione. E-recepta to dokument medyczny, który zrealizujesz w dowolnie wybranej aptece. Zapraszamy do skorzystania z naszych usług. Specjaliści https://nachorobe.pl/ zawsze na pierwszym miejscu stawiają bezpieczeństwo i dobro pacjenta.
