Rozwój technologii przekłada się na wiele aspektów naszego codziennego życia. Jednym z nich jest funkcjonowanie opieki zdrowotnej, w tym m.in. wystawianie i realizowanie recept na zakup leków, czy też sprawdzanie wyników badań diagnostycznych. W Polsce rosnącą popularnością cieszy się recepta na telefon, Na czym polega, jak działa i co warto o niej wiedzieć?
Czym jest e-recepta?
Z dniem 8 stycznia 2020 roku w Polsce straciła ważność tradycyjna recepta w postaci papierowej. Jej odpowiednikiem i następcą jest e-recepta w formie elektronicznej. Od tego czasu wszystkie informacje dotyczące historii leczenia pacjentów, ich wizyt lekarskich, a także przeprowadzanych badań znajdują się w specjalnym systemie. Pacjenci mają do niego dostęp za pośrednictwem internetu. E-recepta to wygodne rozwiązanie, ponieważ w przeciwieństwie do recepty papierowej, nie można jej zgubić. Zawsze odnajdziesz je w panelu e-zdrowie na Internetowym Koncie Pacjenta.
Co musi się na niej znajdować?
Ważność e-recept warunkowana jest tym, czy zostały wystawione poprawnie. Kluczem jest zawarcie na nich niezbędnych informacji, w tym przede wszystkim:
- danych pacjenta (numer PESEL, adres zamieszkania, dane osobowe);
- data wystawienia e-recepty;
- miejsce wystawienia e-recepty;
- dane osoby wystawiającej dokument;
- ważność recepty;
- kod identyfikujący (kod czterocyfrowy, kod QR lub kod kreskowy);
- informacje dotyczące przepisanych leków, dawkowania, ilości opakowań itp.
Gdy dokument posiada wszystkie niezbędne dane, to nie ma przeciwwskazań ku temu, aby zrealizować e-receptę w dowolnej aptece. Farmaceuta może odmówić wydania leków w przypadku osoby o nieustalonej tożsamości i uzasadnionego podejrzenia, że leki będą zażywane niezgodnie z ich przeznaczeniem.
Jak otrzymać e-receptę na telefon?
E-recepta może zostać wysłana pacjentowi na telefon za pośrednictwem wiadomości SMS. Opcja ta dotyczy zarówno stacjonarnej wizyty lekarskiej, jak i zdalnej konsultacji medycznej. Otrzymanie wiadomości tekstowej z kodem recepty na telefon możliwe jest wtedy, gdy zagwarantujesz sobie dostęp do dedykowanej platformy. W tym celu wymagane jest założenie Internetowego Konta Pacjenta, gdzie przechowywane są informacje medyczne, wyniki badań, e-recepty, a także istnieje możliwość rejestracji do wybranego specjalisty. To tylko niektóre z podstawowych funkcjonalności systemu.
Wszystkie sposoby otrzymania e-recepty
Zgodnie z przepisami istnieją cztery sposoby otrzymania e-recepty. Są to:
- SMS z czterocyfrowym kodem dostępu;
- wydruk informacyjny w formie papierowej;
- powiadomienie w aplikacji IKP;
- wiadomości e-mail z dokumentem w formie PDF z informacją o e-recepcie.
Wydruk informacyjny można otrzymać na żądanie. Ponadto każdorazowo przekazywany jest osobom, które nie korzystają z IKP lub aplikacji mojeIKP i nie mają uruchomionej opcji otrzymywania wiadomości SMS.
Czy wersja papierowa wciąż jest dostępna?
W przypadku recept wystawianych po 8 stycznia 2020 roku wciąż możliwe jest otrzymanie wersji papierowej dokumentu. Nie jest to jednak tradycyjna recepta, a jedynie wydruk informacyjny e-recepty. Na życzenie pacjenta lekarz ma obowiązek udostępnić mu wydruk z dedykowanym kodem kreskowym. Farmaceuta skanuje go w aptece i na tej podstawie wydaje leki. Pacjent może również wyświetlić wydruk w postaci PDF na telefonie. Wówczas należy dać farmaceucie do zeskanowania ekran telefonu. Specjalista zapozna się z informacjami udostępnionymi na ekranie telefonu i wyda leki. Takie działanie jest zgodne z przepisami prawa i reguluje je m.in. prawo farmaceutyczne.
Co zrobić, aby wykupić przepisane leki?
Po otrzymaniu e-recepty należy udać się do dowolnie wybranej apteki. Tam wystarczy podać farmaceucie numer PESEL oraz czterocyfrowy kod e-recepty. Na tej podstawie wydane zostaną wyroby medyczne. Na e-recepcie mogą znajdować się zarówno leki refundowane, jak i te, nierefundowane. W aptece możesz posłużyć się również kodem QR lub kodem kreskowym. Jeżeli udostępnisz ekran telefonu z wyświetlonym kodem QR, to nie musisz podawać numeru PESEL. To znaczne ułatwienie dla osób, które boją się, że osoby stojące w pobliżu mogą wykorzystać ten numer w złych celach. Ponadto to dane wrażliwe.
Czy możliwe jest wykupienie leków w przypadku awarii internetu?
Sporadycznie może dojść do sytuacji, że w danej aptece jest awaria systemu lub nie ma internetu. Wówczas możliwe jest przejście do trybu offline, który został przygotowany z myślą o takiej ewentualności. W trybie offline dostępny będzie kod recepty, który zeskanuje farmaceuta. Leki będzie można zakupić bez obaw. Możesz skorzystać również z oferty innego punktu medycznego. Z e-receptą kupisz leki w każdej aptece. Czasami należy podać nie tylko kod QR, ale również cyfry wyświetlone tuż pod nim.
Jak długo ważna jest e-recepta?
Wpływ na ważność e-recepty ma to, jakie lekarz przepisał leki. W przypadku antybiotyków może je kupić przez 7 dni od daty wystawienia e-recepty. Jeżeli to inne preparaty, to ważność dokumenty wynosi równo 30 dni. Po przekroczeniu tego czasu nie będzie możliwości realizacji e-recepty. Wówczas pacjent musi ponownie udać się do lekarza lub odbyć zdalną konsultację lekarską. Jeżeli u pacjenta występują choroby przewlekłe, to w wyjątkowych okolicznościach ważność e-recepty może zostać wydłużona do 365 dni.
Ile leków może być na jednej recepcie?
Lekarz może wystawić e-receptę na jeden lek lub zbiorczo na maksymalnie pięć medykamentów. Należy pamiętać o tym, że całą przepisaną dawkę leku możesz kupić tylko w jednej aptece. Jeżeli w danym punkcie jest ograniczona ilość leku, to jego dokupienie może odbyć się tylko w tym miejscu. W związku z tym rekomenduje się zakup preparatów w całości, a nie rozbijanie swoich e-recept na kilka zakupów. Kolejne opakowania musisz kupić w tym samym miejscu, co może być utrudnieniem zwłaszcza w trakcie podróży lub wakacji. Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku recept zbiorczych. Wówczas poszczególne leki można kupić w różnych aptekach, przy czym dawkę jednego preparatu tylko w jednej.
Co z tańszymi zamiennikami?
Podobnie jak przedtem, pacjenci wciąż mogą skorzystać z tańszych zamienników. Na e-recepcie znajdziesz informacje na temat leków rekomendowanych w terapii przez lekarza. Farmaceuta może sprzedać Ci tańsze zamienniki, jednak tylko w sytuacji, gdy ich przyjmowanie nie stanowi żadnego zagrożenia dla Twojego zdrowia, a także nie wpłynie negatywnie na skuteczność prowadzonej terapii.
Czy lekarz może odmówić wystawienia recepty?
Zgodnie z polskim prawem lekarz może odmówić wystawienia recepty, jeżeli uzna, że nie ma ku temu uzasadnienia medycznego. Zadaniem lekarza jest przede wszystkim dbanie o zdrowie pacjenta i nieszkodzenie mu. W praktyce takie sytuacje dzieją się bardzo rzadko, ponieważ do lekarzy trafiają zazwyczaj osoby świadome i potrzebujące. W przypadku choroby przewlekłej wystawienie e-recepty powinno być formalnością. Schorzenia te wymagają regularnego przyjmowania leków w dłuższej perspektywie. Dotyczy to zarówno wizyt w przychodni, jak i zdalnych konsultacji medycznych i e-recepty na telefon.
Zalety e-recepty na telefon
Rozwiązanie to ma wiele zalet. Przede wszystkim jest bardzo wygodne z perspektywy: pacjentów, lekarzy i farmaceutów. Ponadto nie ma ryzyka zgubienia recepty, ponieważ zapisuje się ona w dedykowanym systemie e-zdrowie. Spada także ryzyko tego, że dokument będzie nieczytelny i otrzymasz od farmaceuty niewłaściwy lek. Wprowadzenie e-recept jako powszechnego i jedynego dostępnego dokumentu sprawia, że system został ujednolicony.
Internetowe Konto Pacjenta – centrum historii zdrowotnej
Internetowe Konto Pacjenta to prawdziwa baza wiedzy, w której sprawdzić historię przyjmowanych leków, a także przebytych schorzeń. Ponadto e-recepty zapisują się w dedykowanej zakładce, dzięki czemu masz tam wszystkie niezbędne informacje. Z portalu dowiesz się kiedy rozpocząć pierwsze opakowanie leku, jak przyjmować lek oraz do kiedy ważna jest recepta. Przy pierwszym uruchomieniu musisz założyć konto. Następnie do Internetowego Konta Pacjenta (IKP) logujesz się za pośrednictwem profilu zaufanego lub innej metody, która potwierdzi Twoją tożsamość.
Informacje zawarte w systemie dostępne są także dla lekarza, dzięki czemu może bezpiecznie przeprowadzić zdalną konsultację medyczną w ramach recepty online. Umożliwia to wystawianie e-recept bez potrzeby wychodzenia z domu. Profil zaufany przyda Ci się także w przypadku innych systemów państwowych i nie tylko.
Przykładowe funkcjonalności IKP
Popularne IKP ma wiele dodatkowych funkcjonalności. To przede wszystkim:
- zamawianie recept na leki stałe;
- dostęp do historii leczenia;
- odbiór skierowań do specjalistów;
- informacje dot. zaleceń medycznych;
- zmiana lekarza prowadzącego;
- kontrola nad historią medyczną dzieci do 18. roku życia;
- zwolnienia lekarskie;
- informacje o lekach;
- Unijny Certyfikat COVID;
- możliwość złożenia wniosku o EKUZ.
Recepta na telefonie w aplikacji mObywatel
Dostęp do e-recepty możliwy jest również poprzez aplikację mObywatel. Jest ona bezpośrednio połączona z Internetowym Kontem Pacjenta, dzięki czemu realizacja e-recepty możliwa jest bez podawania numeru PESEL. Wystarczy pokazać ekran telefonu z e-receptą w aplikacji. Jeżeli jeszcze nie masz aplikacji, to możesz pobrać ją za pomocą App Store lub Google Play. W całym procesie niezbędny będzie także profil zaufany. mObywatel to ciekawe rozwiązanie, ponieważ możesz wgrać tam również takie dokumenty jak dowód osobisty itp. Dzięki temu e-recepta na telefonie będzie jeszcze bardziej praktyczna.
Podmioty uprawnione do wystawiania e-recepty
E-recepta może być wystawiona tylko przed podmioty prowadzące działalność leczniczą, które podlegają kontroli organu nadzorczego. Zgodnie z przepisami dokument mogą wystawiać:
- lekarze;
- lekarze dentyści;
- położne;
- pielęgniarki;
- starsi felczerzy i felczerzy.
Realizacja e-recept przez inną osobę
Leki możesz zakupić we własnym zakresie lub poprosić o pomoc bliską osobę. To znaczne ułatwienie dla osób, które są przewlekle chore, mają zaostrzenie objawów schorzenia lub problemy z poruszaniem się. Wówczas inna osoba może wziąć e-receptę, czterocyfrowy kod, a także numer PESEL pacjenta. Na tej podstawie farmaceuta udostępni do sprzedaży leki zgodnie z zaleceniami lekarza. Wpłynie to na szybkie rozpoczęcie terapii i większą skuteczność leczenia.
E-recepta na telefon w ramach zdalnej konsultacji medycznej
Wpływ na popularność nowoczesnych usług medycznych ma obecna sytuacja na świecie. Ostatnie lata to zmaganie się ze skutkami pandemii koronawirusa. Przez nią został ograniczony dostęp do lekarzy, a także wiele konsultacji przybrało formę zdalną. Tu wykorzystuje się zarówno internetowe konsultacje medyczne, jak i teleporady. W obu wariantach możliwe jest wystawienie e-recepty na telefon.
Od pewnego czasu nie musisz udawać się do stacjonarnej poradni, aby zapewnić sobie kontynuację leczenia lub skuteczną terapię objawową. Zamiast tego wystarczy skorzystać z recepty online lub teleporady. Ta pierwsza usługa polega na wypełnieniu formularza medycznego, wskazaniu przebiegu choroby, leku, a także wniesieniu opłaty. W odpowiedzi na to lekarz sprawdza historię pacjenta, a także zasadność przepisania leku. Jeżeli nie zachodzą przeciwwskazania medyczne, to preparat zostanie wystawiony, a e-recepta wysłana na telefon lub maila pacjenta. Usługa recepty online dostępna jest na portalu https://e-recepta.net/. Cechuje się przede wszystkim dużą wygodą, bezpieczeństwo i dbałością o zdrowie i bezpieczeństwo pacjenta, które stawiane są na pierwszym miejscu.
Zapraszamy do skorzystania z naszych usług
Zapraszamy do skorzystania z naszych usług zdalnej konsultacji medycznej. W przypadku kontynuacji terapii przy chorobach przewlekłych lub innych schorzeniach, a także przy antykoncepcji, wystawienie e-recepty powinno być formalnością. Pamiętaj o tym, aby w formularzu medycznym podać wszystkie niezbędne informacje, w tym zakres przyjmowanych obecnie leków. Wpłynie to na bezpieczeństwo stosowaniainnych leków, a także na decyzję specjalisty o wystawieniu e-recepty. W dzień roboczy otrzymanie dokumentu trwa od kilkunastu minut do kilku godzin. Pierwsza diagnoza i przepisanie leków muszą odbywać się w stacjonarnym gabinecie.
Jeżeli w trakcie terapii zauważysz niepokojące objawy, to niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem prowadzącym. Niewłaściwie stosowany lek może powodować zagrożenie dla Twojego zdrowia i bezpieczeństwa.