Za co odpowiada tarczyca?
Tarczyca to gruczoł, który znajduje się w okolicach nasady szyi. Choć ma ona niewielkie rozmiary, to jednak pełni bardzo ważną rolę i w dużej mierze odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Odpowiednio funkcjonująca tarczyca przekłada się na prawidłową pracę takich narządów jak m.in.: serce, wątroba, mózg, nerki, czy też skóra. Jakiekolwiek zaburzenia w tym obszarze mogą powodować niepokojące objawy, a także być przyczyną występowania poważnych skutków zdrowotnych.
Pod względem anatomicznym tarczyca zaliczana jest do układu hormonalnego człowieka. Odpowiada za produkcję, przechowywanie i uwalnianie do organizmu hormonów tarczycy takich jak: tyroksyna i trijodotyronina.
Czym jest nadczynność tarczycy?
Jak sama nazwa wskazuje, nadczynność tarczycy to schorzenie, w którego przebiegu gruczoł produkuje zwiększone ilości hormonów w porównaniu z realnym zapotrzebowaniem organizmu. Taka sytuacja ma swoje konsekwencje w postaci zaburzenia pracy organizmu, a także powstawania niepokojących objawów i problemów zdrowotnych.
Częstotliwość występowania choroby w Polsce
Obecnie nadczynność tarczycy to jedna z najczęściej diagnozowanych chorób endokrynologicznych w Polsce. Aktualne badania wskazują na to, że zmaga się z nią nawet do 2% osób dorosłych w naszym kraju. Największą liczbę zachorowań obserwuje się u kobiet, zwłaszcza w przedziale wiekowym 20-40 lat. Zdecydowanie rzadziej schorzenie odnotowuje się w przypadku mężczyzn, a także u dzieci i młodzieży.
Nadczynność tarczycy – objawy
Przede wszystkim objawy nadczynności tarczycy związane są z przyspieszeniem procesów, które zachodzą w ludzkim organizmie. Klasyczne objawy choroby to m.in.:
- zwiększona nerwowość;
- drżenie rąk;
- uczucie niepokoju;
- utrata masy ciała (nawet w przypadku zwiększonego apetytu);
- nadmierne pocenie się;
- zaburzenia snu;
- pogorszone samopoczucie;
- osłabienie siły mięśniowej;
- uczucie gorąca;
- wypadanie włosów;
- uczucie kołatania serca;
- przyspieszenie akcji serca;
- częstsze oddawanie moczu;
- częstsze oddawanie stolca (możliwa biegunka);
- zaburzenia miesiączkowania;
- objawy oczne (wytrzeszcz, czerwienienie powiek lub spojówek, obrzęk, podwójne widzenie i objawy charakterystyczne dla choroby Gravesa i Basedowa);
- niepłodność.
Jeżeli w Twoim przypadku zaobserwujesz wybrane z powyższych objawów, to warto skonsultować się z lekarzem i przeprowadzić podstawowe badania profilaktyczne. Im szybciej zdiagnozuje się problem, tym łatwiej będzie zastosować skuteczne leczenie nadczynności tarczycy.
Słabsze objawy u osób starszych
Warto zwrócić uwagę na to, że u osób starszych objawy nadczynności tarczycy mogą być słabsze i mniej wyraźne, niż w przypadku osób młodszych. Wymaga to zachowania większej czujności, aby niczego nie przegapić. W przypadku jakichkolwiek podejrzeń warto od razu skontaktować się z lekarzem rodzinnym i przeprowadzić kompleksowe badania w tym obszarze.
Przyczyny nadczynności tarczycy
Współczesna medycyna wskazuje na różnego rodzaju przyczyny. Nadczynność tarczycy może być wywoływana przez inne choroby lub występować niezależnie od nich. Najczęstszą przyczyną nadczynności tarczycy jest choroba Gravesa-Basedowa. Powodować nadczynność tarczycy mogą jeszcze m.in.: zapalenie tarczycy, czy też guzki tarczycy. Zdecydowanie rzadziej za występowanie choroby odpowiadają gruczolak przysadki mózgowej, dieta bogata w duże ilości jodu, czy też przedawkowanie hormonów tarczycy.
Choroba Gravesa-Basedowa
To schorzenie o podłożu autoimmunologicznym. Przebieg choroby polega na tym, że gruczoł tarczycy wytwarza zbyt dużą ilość hormonów, co zaburza prawidłową pracę organizmu. U kobiet ciężarnych nadczynność tarczycy wywoływana jest w głównej mierze przez chorobę Gravesa-Basedowa.
Zapalenie tarczycy
Stan zapalny gruczołu tarczycy prowadzi do wycieku przechowywanych hormonów do organizmu. Wówczas występuje czasowa nadczynność tarczycy (nawet do 3 miesięcy). W określonych przypadkach po stanie zapalnym może wystąpić niedoczynność tarczycy. Wybrane rodzaje zapalenia mogą być powodowane przez infekcje wirusowe i bakteryjnego, poród oraz zaburzenia pracy układu immunologicznego.
Nadczynność guzków tarczycy
Na tarczycy mogą narastać guzki, które odpowiadają za występowanie zwiększonej produkcji hormonów tarczycy. Mogą, ale nie muszą mieć charakter nowotworowy. Im więcej nadaktywnych guzków, tym większe ryzyko wystąpienia niedoczynności.
Zwiększone przyjmowanie leków hormonalnych
Przy niedoczynności tarczycy często stosuje się leczenie farmakologiczne hormonami tarczycy. W określonych przypadkach może dojść do ich przedawkowania, co skutkuje nadczynnością tarczycy.
Zwiększone zużycie jodu
Sporadycznie za występowanie stanu nadczynności tarczycy odpowiada przyjmowanie dużej ilości jodu, który znajduje się w pokarmie lub w wybranych środkach farmakologicznych. Duże stężenie tego pierwiastka w organizmie może stymulować tarczycę do zwiększonej produkcji hormonów.
Rodzaje nadczynności tarczycy
Podstawowy podział nadczynności tarczycy dzieli ją na jawną oraz subkliniczną nadczynność tarczycy.
Jawna nadczynność tarczycy
Forma jawna choroby polega na tym, że nadmiar hormonów tarczycowych widoczny jest w wynikach badań medycznych, a także przekłada się na wyraźnie pogorszone samopoczucie osoby chorej.
Subkliniczna nadczynność tarczycy
Ta forma choroby jest mało widoczna, a czasem przebiega w zupełnym ukryciu, stąd też trudności z jej rozpoznaniem. Jednocześnie podczas badań obserwuje się prawidłowe stężenie hormonów tarczycy, jednak stężenie TSH przysadki mózgowej jest zmniejszone.
Jak wygląda diagnostyka?
Kluczem do prawidłowego rozpoznania schorzenia i wdrożenia leczenia jest właściwa diagnostyka medyczna. W rozpoznaniu nadczynności tarczycy nieocenione okazują się badania hormonalne. Na podstawie ich wyników ocenia się czynność tarczycy, czyli stężenie TSH we krwi pacjenta. Tego typu badania z powodzeniem mogą zostać zlecone przez lekarza rodzinnego, jeżeli uzna to za uzasadnione medycznie.
Nadczynność tarczycy diagnozowana jest wtedy, gdy przy obniżonym stężeniu TSH obserwuje się jednocześnie podwyższone stężenie wolnych hormonów tarczycy FT3 i/lub FT3 w surowicy. Podczas diagnostyki stosuje się dodatkowo takie badania jak:
- USG tarczycy;
- biopsję aspiracyjną cienkoigłową (przy zmianach ogniskowych tarczycy, w przypadku guzków tarczycy);
- przeciwciała przeciwtarczycowe w surowicy;
- scyntygrafię tarczycy.
Szczegółowy zakres niezbędnych badań ustala lekarz, który pod uwagę bierze indywidualne potrzeby i predyspozycje zdrowotne pacjenta.
Jak wygląda leczenie nadczynności tarczycy?
W leczeniu nadczynności tarczycy stosuje się różnego rodzaju środki farmakologiczne, które dobierane są bezpośrednio do stanu i potrzeb pacjenta. Do tego dochodzą określone zmiany w stylu życia pacjentów. Osoby borykające się ze zwiększoną produkcją hormonów tarczycy powinny zredukować codzienny stres, a także postawić na spokojniejsze życie. To jeden ze skutecznych sposobów leczenia nadczynności tarczycy, ponieważ okazuje się, że w wielu sytuacjach już zmiany na tym poziomie mogą przywrócić właściwą równowagę organizmu.
Do tego dochodzi leczenie farmakologiczne oparte na preparatach, których zadaniem jest blokowanie nadmiernej produkcji hormonów tarczycy. Satysfakcjonujące wyniki leczenia obserwuje się tylko podczas regularnego przyjmowania leków, dlatego jest ono niezbędne. Sposób leczenia jest dobierany indywidualnie i zależy m.in. od: stanu pacjenta, jego wieku, przyczyny schorzenia, a także nasilenia choroby.
Podstawowe środki farmakologiczne wykorzystywane w terapii to leki przeciwtarczycowe, czyli tzw. tyreostatyki. Wśród nich znajdują się m.in.: propylotiouracyl i tiamazol. Pierwsze efekty terapii widoczne są już po około 2-4 tygodnia. Wówczas obserwuje się spowolnioną produkcję hormonów tarczycy i poprawę samopoczucia pacjenta oraz wyników badań medycznych.
Leczenie izotopowe i operacyjne
W niektórych przypadkach wymagane jest zastosowanie izotopów. Wówczas rekomenduje się doustne leczenie jodem promieniotwórczym. Mechanizm jego działania polega na stopniowym i nieodwracalnym niszczeniu komórek tarczycy, aby zmniejszyć jej aktywność. Z czasem hormony tarczycy produkowane są w mniejszej ilości, jednak leczenie tego typu jest inwazyjne i może być niebezpieczne. Jest bezwzględnie zakazane w przypadku kobiet w ciąży, a także planujących ciążę w najbliższych miesiącach.
Podczas leczenia nadczynności tarczycy może pojawić się konieczność wykonania zabiegu operacyjnego. Stosowane metody to strumektomia i tyreoidektomia. Leczenie operacyjne stosuje się w przypadku podejrzenia lub potwierdzenia raka tarczycy, a także u pacjentów, u których guzki tarczycowe uciskają gruczoł i zaburzają jego prawidłową pracę. Zabiegi tego typu powinny być przeprowadzane przez doświadczonych specjalistów, ponieważ niosą ze sobą określone ryzyko. Wśród zagrożeń znajdują się m.in.: nieodwracana niedoczynność przytarczyc, czy też porażenie strun głosowych.
Czym zagraża nieleczona nadczynność tarczycy?
Nieleczona lub niewłaściwie leczona nadczynność tarczycy może powodować groźne powikłania, w tym nawet stany zagrożenia zdrowia i życia pacjentów. Te ostatnie powoduje tzw. przełom tarczycowy. W związku z tym pod żadnym pozorem nie bagatelizuj objawów, które mogą świadczyć o zaburzeniach pracy tarczycy, zarówno jej nadczynności, jak i niedoczynności. Brak leczenia może prowadzić m.in. do:
- zaburzeń rytmu serca;
- niewydolności serca;
- przełomu tarczycowego;
- osteoporozy;
- uszkodzenia płodu (w przypadku kobiet ciężarnych);
- zaburzeń hormonalnych (u kobiet).
Temat nadczynności tarczycy przez lata był bagatelizowany, jednak w ostatnim czasie widać sporą poprawę w tym zakresie. Budowana jest świadomość społeczna dotycząca choroby, a lekarze coraz częściej weryfikują działanie gruczołu u pacjentów i przeprowadzają specjalistyczne badania w tym obszarze. Wszystko po to, aby przy chorobach tarczycy zastosować skuteczne leczenie oraz umożliwić pacjentom bezpieczne i normalne funkcjonowanie.
Inne choroby tarczycy
Nadczynność tarczycy to nie jedyna choroba, która może dotykać gruczołu. Współczesna medycyna klasyfikuje kilka podstawowych zagrożeń chorobowych, które związane są z tarczycą. Najczęściej diagnozowane z nich, poza nadczynnością, to m.in.:
- niedoczynność tarczycy;
- rak tarczycy;
- zapalenia tarczycy (np. podostre zapalenie tarczycy, poporodowe zapalenie tarczycy, ciche zapalenie tarczycy).
W zależności od indywidualnych predyspozycji pacjenta i stopnia zaawansowania choroby, jej przebiegowi mogą towarzyszyć dolegliwości o różnym stopniu i rodzaju. Każdorazowo jednak schorzenie wymaga pilnej interwencji lekarskiej i wdrożenia profesjonalnego leczenia. Niewłaściwe wydzielanie hormonów tarczycy może powodować poważne powikłania i negatywnie wpływać na jakość codziennego życia pacjenta.
Recepta online w przypadku nadczynności tarczycy
Problem nadczynności tarczycy można skutecznie wyleczyć. W dużej mierze zależy to od jego przyczyny i indywidualnych predyspozycji pacjenta. Niezależnie od tego, czy choroba jest uleczalna, czy pacjenci zmagają się z nią przez całe życie, wymaga ona regularnego stosowania leków w dłuższej perspektywie. W ramach kontynuacji terapii możesz skorzystać z usługi recepta online, którą przygotowaliśmy na portalu https://nachorobe.pl/. Polega to na wypełnieniu formularza medycznego i wskazaniu preparatów, które przyjmujesz dotychczas. Na podstawie recepty online nasz specjalista zapozna się z Twoim zgłoszeniem. Jeżeli uzna to za wskazane, to wystawi e-receptę na zakup dedykowanych leków. E-recepta to dokument, który z powodzeniem zrealizujesz w dowolnie wybranej aptece.
Dzięki naszej usłudze zaoszczędzisz czas i nie będzie potrzeby wizyty w stacjonarnej poradni medycznej. Nasi specjaliści zawsze na pierwszym miejscu stawiają zdrowie i bezpieczeństwo pacjentów. Jeżeli w trakcie terapii pojawią się u Ciebie niepokojące objawy, to niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem.