Jak leczyć atopowe zapalenie skóry?

Atopowe zapalenie skóry – charakterystyka choroby

Schorzenie to zwane jest skrótowo AZS lub atopią. Atopowe zapalenie skóry jest chorobą przewlekłą. Najczęściej pierwsze objawy AZS występują już w dzieciństwie. Wraz z wiekiem objawy mogą się nasilać lub pojawiają się dopiero u osoby dorosłej. Problemy skórne dotyczą najczęściej skóry twarzy, ramion, szyi i nóg. Rzadziej występują bezpośrednio w obszarze pach i pachwin. Choroba klasyfikowana jest jako alergiczna.

Atopowe zapalenie skóry – przyczyny

Przyczyn wystąpienia choroby może być wiele. Zazwyczaj związane jest to z kilkoma genami w organizmie pacjenta. Wciąż prowadzone są badania nad tym, aby dokładnie sprecyzować główne przyczyny rozwoju atopowego zapalenia skóry. W przebiegu choroby obserwuje się podwyższony poziom immunoglobuliny E (IgE). Najczęściej za występowanie choroby odpowiada połączenie czynników środowiskowych i genetycznych. Wśród tych pierwszych wymienia się m.in.: obcowanie ze zwierzętami lub pracę w trudnych warunkach. Najwięcej powiązań dotyczy genu FLG. Jego mutacje pojawiają się nawet u 30% pacjentów z atopowym zapaleniem skóry.

Sporadycznie może zdarzyć się, że o atopowym zapaleniu skóry decydują dziedziczone mutacje w obrębie jednego genu, np. CARD11. Wówczas dochodzi do zmian na poziomie białka produkowanego przez gen i nie działa ono prawidłowo. Powoduje to zaburzenie pracy układu odpornościowego, w tym limfocytów. Konsekwencją tego stanu jest niewłaściwa odpowiedź limfocytów na bakterie i grzyby, które znajdują się na skórze pacjenta. Prowadzi to do nawrotowych zakażeń skóry i atopowego zapalenia skóry.

W przypadku zmian genowych dochodzi do wysuszenia skóry, osłabienia jej funkcji barierowej i powstawania swędzących zmian skórnych.

Objawy atopowego zapalenia skóry

Objawy AZS mogą różnić się w zależności od stopnia problemu oraz indywidualnych predyspozycji pacjentów. Nasilenie wybranych symptomów może powodować trudności z normalnym funkcjonowaniem pacjenta. Podstawowe objawy atopowego zapalenia skóry to m.in.: zaczerwienienie i suchość skóry, powtarzające się zakażenia bakteryjne, swędzenie skóry i różnego typu zmiany skórne. Symptomy te mogą pojawiać się na całej powierzchni skóry. Najczęściej jednak pojawiają się na twarzy, szyi, ramionach oraz zgięciach łokciowych i kolanowych.

Do objawów atopowego zapalenia skóry w ostrym przebiegu należą m.in.: nadżerki, grudki, pęcherzyki, złuszczenie naskórka czy też rumienie. Zaobserwowanie jakichkolwiek niepokojących objawów ze strony skóry jest podstawą do udania się na wizytę do lekarza dermatologa. Wszystko po to, aby przeprowadzić poprawną diagnozę, rozpoznać ewentualne atopowe zapalenie skóry oraz wdrożyć właściwe leczenie.

Ograniczone objawy u dzieci poniżej 2. roku życia

Choć atopowe zapalenie skóry często pojawia się już we wczesnym dzieciństwie, to jednak na początku daje ograniczone i niewielkie objawy. Może to powodować trudności z szybkim rozpoznaniem choroby i ze wdrożeniem leczenia. U dzieci poniżej 2. roku życia zazwyczaj pojawiają się niewielkie zmiany skórne. Pojawiają się one m.in. na: czole, owłosionej skórze głowy lub policzkach. Ponadto zmiany zapalne mogą zaatakować zgięcia stawów.

Objawy u dzieci w wieku 3-11 lat i starszych pacjentów

W przypadku dzieci w wieku 3-11 lat zmiany skórne związane z atopowym zapaleniem skóry pojawiają się przede wszystkim przy zgięciach stawowych. Starsze dzieci i osoby dorosłe odnotowują zmiany m.in. na grzbietach rąk. Bardzo rzadko dochodzi do zajęcia całej powierzchni skóry pacjenta. Taki stan nazywa się erytrodermią.

Schorzenia towarzyszące

Najnowsze badania wskazują na to, że w przypadku atopowego zapalenia skóry pacjentom często towarzyszą inne schorzenia. Wśród nich znajdują się m.in.: przewlekły katar sienny, astma oskrzelowa, sezonowy katar lub alergiczne zapalenie spojówek.

Jak przebiega schorzenie?

Blisko 50% zdiagnozowanych przypadków dotyka dzieci w pierwszych sześciu miesiącach życia. Co ciekawe do pierwszego roku życia objawy AZS odnotowuje się nawet u 70-80% dzieci. Wraz z wiekiem spada ryzyko zachorowania. W przypadku pacjentów w przedziale wiekowym 6-20 lat diagnozuje się już zaledwie 10% nowych zachorowań. O ile w wieku dziecięcym na zachorowania narażone są równomierne obie płcie, tak w przypadku dorosłych pacjentów zdecydowanie częściej chorują kobiety.

Choroba ma charakter przewlekły, jednak nasilenie objawów może występować w przypadku określonych czynników. Obserwuje się to w przypadku pacjentów, którzy narażeni są na kontakt z czynnikami drażniącymi (proszek do prania, płyn do płukania, mydło, substancje chemiczne, sierść zwierząt). Wówczas występuje pogorszenie bariery ochronnej na skórze i zwiększa się ryzyko występowania zmian skórnych i świądu. Ponadto czynnikiem stymulującym świąd skóry i inne objawy może być nadmierny stres. Standardowo u pacjentów z atopowym zapaleniem skóry obserwuje się okresy remisji i zaostrzeń objawów. Sam przebieg można zdefiniować również w ramach kilku okresów w cyklu życia pacjenta, które w kilku zdaniach opisaliśmy poniżej.

Okres niemowlęcy

Mówimy o nim w przypadku dzieci od urodzenia do drugiego roku życia. Najmłodsi pacjenci mogą różnie przechodzić stany zaostrzeń. Pojawiają się u nich strupki, grudki, nadżerki i polakierowane policzki. Wybrane zmiany skórne mają charakter sączący. Do tego dochodzi do osłabienia włosów i wzrasta ich łamliwość. Zazwyczaj objawy ustępują po drugich urodzinach. Należy pamiętać o tym, że atopowe zapalenie skóry w wieku niemowlęcym zwiększa ryzyko występowania w przyszłości innych chorób atopowych.

Okres późno-dziecięcy

Określa przebieg choroby w wieku od 3 do 11 roku życia. Zmiany skórne rzadziej mają charakter sączący i zdecydowanie częściej występują grudki i blaszki. Dotykają przede wszystkim rąk, stóp, kostek, okolicy nadgarstków, grzbietów stóp i dłonie oraz zgięć podkolanowych i łokciowych. Jest to związane bezpośrednio ze zwiększoną potliwością pacjentów. Wówczas dochodzi do podrażnień natury mechanicznej, co utrudnia gojenie się ran i zaognia stan zapalny. Atopowe zapalenie skóry może przejść samoistnie, jednak często konsekwencją tego są przemijające przebarwienia skóry.

Okres młodzieńcy i wieku dojrzałego

Okres ten rozpoczyna się w czasie dojrzewania pacjentów. Choroba może rozwijać się do końca życia. U wielu pacjentów przechodzi samoistnie w stan uśpienia. Starsi pacjenci skarżą się przede wszystkim na uczucie świądu, suchość skóry, pogrubiałą skórę, otarcia naskórka, nacieki zapalne i tzw. przeczosy. Ponadto mogą pojawiać się błyszczące krwiste strupy. W stanach zaostrzenia dolegliwości są na tyle dokuczliwe, że uniemożliwiają normalne funkcjonowanie i powodują m.in.: większą drażliwość, problemy ze snem, zmęczenie itp.

Profesjonalna diagnostyka

Kluczem do wdrożenia skutecznego leczenia atopowego zapalenia skóry jest prawidłowa diagnostyka. Ta powinna być prowadzona przez doświadczonego dermatologa lub alergologa. Podstawą jest sprawdzenie stanu pacjenta oraz zmian skórnych, które towarzyszą schorzeniu. Kolejnym krokiem jest przeprowadzenie wywiadu z najbliższymi osoby chorej. Zgodnie z przyjętą klasyfikacją, w diagnostyce AZS wyróżnia się kryteria większe i mniejsze. Rozpoznanie choroby następuje wtedy, gdy u pacjenta rozpozna się 3 z 4 kryteriów większych. Te mniejsze stanowią uzupełnienie w diagnostyce.

Kryteria większe

• świąd skóry;
• przewlekły i nawrotowy przebieg choroby;
• typowe umiejscowienie zmian skórnych;
• atopia u chorego lub innych członków rodziny.

Kryteria mniejsze

• natychmiastowe reakcje skórne;
• suchość skóry;
• podwyższone stężenie IgE w surowicy;
• rogowacenie przymieszkowe i/lub rybia łuska;
• nietolerancja wełny;
• zaćma;
• reakcja na alergeny pokarmowe;
• zaostrzenia po stresach psychicznych;
• początek zmian w dzieciństwie;
• skłonność do nawrotowych zakażeń skóry;
• biały dermografizm.

Leczenie atopowego zapalenia skóry

Metody wykorzystywane w leczeniu atopowego zapalenia skóry dobiera się bezpośrednio do stanu zdrowia i predyspozycji pacjenta. Terapię dobiera się na podstawie badań medycznych. Leczenie przyczynowe polega na utrzymywaniu właściwych proporcji kwasów omega-3 do kwasów omega-6 w organizmie pacjenta. Powinny one mieścić się w przedziale proporcji 1:1-1:4.

Jeżeli wpływ na występowanie choroby mają czynniki uczulające, to należy je wyeliminować. Mogą to być alergeny pokarmowe lub też życie ze zwierzętami w jednym gospodarstwie domowym. W procesie leczenia można również podejmować próby odczulania, jednak nie zawsze dają one 100% gwarancji uzyskania poprawy. Terapię dzieli się na farmakologię oraz domowe sposoby.

Leczenie farmakologiczne

Podstawą walki z atopowym zapaleniem skóry jest leczenie farmakologiczne. W ramach niego stosuje się leczenie miejscowe z wykorzystaniem preparatów natłuszczających w postaci maści i kremów. Niekiedy są one wzbogacone w środki steroidowe. Odpowiednio dobrane leczenie objawowe może przynieść satysfakcjonujące rezultaty. Preparaty medyczne wykorzystywane w tym obszarze to m.in.:

• leki immunosupresyjne miejscowe i ogólne;
• kortykosteroidy;
• leki przeciwuczuleniowe;
• fototerapię (leczenie światłem);
• fotochemioterapię.

W zależności od potrzeb pacjenta, leczenie może mieć charakter długotrwały. Wybrane leki przyjmuje się w okresie zaostrzenia się objawów.

Domowe sposoby na Atopowe zapalenie skóry

Wsparciem dla leczenia farmakologicznego jest stosowanie domowych sposobów. Przede wszystkim warto wyeliminować ze swojego życia substancje drażniące lub ograniczyć z nimi kontakt. Bardzo ważna jest też odpowiednia pielęgnacja skóry atopowej. Preferowana temperatura wody w kąpieli pacjenta to 33-34°C. Ponadto należy starannie dobierać kosmetyki i stawiać na te, które są przeznaczone do skóry atopowej. Do pielęgnacji skóry atopowej należy stosować miękkie i naturalne ręczniki. To niezwykle ważne, ponieważ źle dobrane ręczniki lub kosmetyki mogą powodować podrażnienia i w ten sposób nasilać zmiany skórne.

Ważne jest również to, co na co dzień nosi pacjent. Tu rekomenduje się naturalną odzież bawełnianą. Zapewnia ona odpowiednią wentylację skóry i minimalizuje ryzyko występowania wilgoci. Wszelkie sposoby postępowania podczas leczenia atopowego zapalenia skóry warto skonsultować z lekarzem prowadzącym. Predyspozycje każdego pacjenta są różne i należy to bezpośrednio dopasować do swoich potrzeb.

Terapie wspierające leczenie

Lekarze mogą rekomendować zastosowanie terapii wspierających walkę z atopowym zapaleniem skóry. Mogą one obejmować m.in. stosowanie preparatów witaminowo-mineralnych, których działanie polega na łagodzeniu objawów schorzenia. Dobrym wyborem okazują się m.in.: olej rybny, olej z wiesiołka, olej lniany, cynk, witamina E czy też wyciąg z pestek winogron. Z jednej strony przyspieszają one gojenie się ran, a z drugiej poprawiają nawilżenie skóry i minimalizują stan zapalny oraz uczucie świądu.

Recepta online a AZS

Leczenie atopowego zapalenia skóry może wymagać długotrwałego przyjmowania leków dostępnych na receptę. Pierwsza i główna diagnoza powinna odbyć się w gabinecie lekarskim. Następnie przepisuje się leki i weryfikuje ich działania. Kontynuację leczenia można zapewnić sobie w ramach zdalnej konsultacji medycznej. W tym celu można skorzystać z usługi recepty online. Przygotowaliśmy ją na naszym portalu https://nachorobe.pl/. Recepta online polega na wypełnieniu formularza medycznego i wskazaniu swoich objawów. Po wniesieniu opłaty nasz lekarz zapozna się z Twoim zgłoszeniem. Jeżeli uzna to za uzasadnione, to wystawi e-receptę na leki wykorzystywane w leczeniu atopowego zapalenia skóry. E-recepta to dokument, który z powodzeniem zrealizujesz w dowolnie wybranej aptece. Dzięki temu zapewnisz sobie dostęp do środków farmakologicznych bez tradycyjnej wizyty lekarskiej. W https://nachorobe.pl/ zawsze na pierwszym miejscu stawiamy zdrowie i bezpieczeństwo pacjentów. Zapraszamy do skorzystania z naszych usług.