Leki przeciwzapalne bez tajemnic

Czym są leki przeciwzapalne?

Jak sama nazwa wskazuje, ta grupa środków farmakologicznych wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. Sięgamy po nie w przypadku różnego typu bólu, gorączki, czy też pierwszych objawów przeziębienia. Szerokie spektrum działania sprawia, że leki przeciwzapalne są najczęściej wybieranymi medykamentami przez pacjentów. Duża grupa środków z tej grupy dostępna jest bez recepty, co tylko wpływa na ich popularność. Do najczęściej wybieranych substancji czynnych w lekach przeciwzapalnych należą: paracetamol, ibuprofen i kwas acetylosalicylowy. Choć wybrane preparaty mogą różnić się pod względem budowy chemicznej i zawartości, to jednak docelowo wykazują one podobny mechanizm działania przeciwzapalnego.

Rekomendowane przez Światową Organizację Zdrowia

Leki przeciwzapalne są rekomendowane do stosowania przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Zgodnie z jej wytycznymi preparaty tego typu powinny stanowić pierwszy wybór pacjentów w przypadku leczenia łagodnego i umiarkowanego bólu o różnym pochodzeniu.

Jak działają leki przeciwzapalne?

Preparaty te wykazują właściwości przeciwzapalne. Choć różną się pod względem budowy chemicznej, to jednak ich mechanizm działania jest bardzo zbliżony do siebie. Przede wszystkim odpowiadają one za hamowanie enzymów cyklooksygenezy (COX). To one odpowiedzialne są za syntezę prostoglandyny. To neuroprzekaźnik, który pobudza receptory bólowe. W ten sposób przyczynia się do powstawania obrzęków, gorączki i dolegliwości bólowych będących podstawowymi objawami stanów zapalnych. Wybrane leki mogą hamować enzymy COX- 1 i COX- 2. Większość leków działa jednocześnie na oba enzymy, co zwiększa skuteczność ich działania.

Przed zastosowaniem każdego z leków należy dokładnie zapoznać się z jego składem oraz mechanizmem działania. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości należy skontaktować się bezpośrednio z lekarzem lub farmaceutą.

Rodzaje leków przeciwzapalnych

Preparaty przeciwzapalne dzieli się pod względem kilku podstawowych kryteriów. Przede wszystkim pod uwagę bierze się ich budowę chemiczną, a także czas i siłę działania. Poniżej przedstawiamy dla podstawowe podziały leków przeciwzapalnych.

Podział ze względu na budowę chemiczną leku

Leki przeciwzapalne dzielimy m.in. ze względu na ich budowę chemiczną. Na tej podstawie wyróżnia się takie kategorie preparatów jak: salicylany, pochodne kwasu fenylopropionowego, pochodne kwasu indolooctowego, pochodne kwasu fenamowego, pochodne kwasu fenylooctowego i pochodne kwasów enolowych.

Salicylany

Substancją czynną salicylanów jest kwas acetylosalicylowy lub salicylamid. To jednocześnie lek przeciwzapalny, przeciwbólowy i przeciwgorączkowy. W tej grupie produktów medycznych znajdują się m.in.: Aspirin, Cholinex, Acard, Scorbolamid, Polopiryna, Lecard czy Sachol.

Pochodne kwasu fenylopropionowego

Te leki przeciwbólowe działają na bazie różnych substancji chemicznych, w tym takich substancji czynnych jak m.in.: ibuprofen, fenbufen, naproksen, ketoprofen i fenoprofen. Do popularnych medykamentów dostępnych w sprzedaży zaliczane są: Ibuprofen, Ibum, Ketonal, Nurofen, Ultrafastin, Kidofer i Fastum.

Pochodne kwasu indolooctowego

Trzecią grupę stanowią pochodne kwasu indolooctowego. To takie substancje czynne jak m.in.: acematacyna, indometacyna i tolmetyna. Wykazują one działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe. Wybrane leki to Metindol i Indocollyre.

Pochodne kwasów enolowych

W tej grupie medykamentów znajdują się leki zawierające takie substancje jak: pirazolidynodiony (fenylobutazon, oksyfenbutazon) i oksykamy (piroksykam, tenoksykam, izoksykam). Przykładowe leki z tej grupy to: Celomix, Jelfa, Aglam, Piroxicam i Butapirazol.

Pochodne kwasu fenamowego

Wśród tych środków farmakologicznych wyróżnia się substancje czynne takie jak: kwas meklofenamowy i kwas mefenamowy. Charakteryzują się one dużą siłą działania. Do najczęściej stosowanych leków przeciwzapalnych z tej kategorii należy Mefacit.

Pochodne kwasu fenylooctowego

Pochodne kwasy fenylooctowego to leki zawierające takie substancje czynne jak: fenklofenak, diklofenaki i aceklofenak. Tego typu preparaty to m.in.: Majamil, Akis, Itami, Diclac, Diloziaja czy też Biofenac.

Podział ze względu na czas i siłę działania

Drugi ze stosowanych powszechnie podziałów wskazuje na siłę i czas działania leków przeciwzapalnych. Pod tym względem wyróżnia się pięć podstawowych kategorii, które zostały opisane poniżej w kolejności od leków najsilniejszych do najsłabszych.

Selektywne inhibitory COX-2

Nazywa się je również wybiórczymi inhibitorami COX-2. Charakteryzują się silnym i szybkim działaniem przeciwzapalnym i jednocześnie wykazują niskie ryzyko uszkodzenia w terapii przewodu pokarmowego w jego górnym odcinku. Tego typu leki stosowane są przede wszystkim w leczeniu klinicznym. Silnym lekiem przeciwzapalnym z tej grupy jest m.in. parekoksyb, który podaje się drogą dożylną. Inne środki z tej kategorii to m.in.: celekoksyb i waldekoksyb.

Silne leki przeciwzapalne o długim okresie półtrwania

Do tej kategorii zalicza się przede wszystkim oksykany. Wybiera się je przy przewlekłych bólach nowotworowych oraz związanych z długotrwałym stanem zapalnym. Te preparaty należy stosować bardzo odpowiedzialnie i nie są wskazane wśród starszych pacjentów. W tej grupie istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.

Silne leki przeciwzapalne o krótkim okresie półtrwania

Środki farmakologiczne z tej grupy wybierane są jako podstawowe leki na ból w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów czy też przy chorobach zwyrodnieniowych. To skuteczne leki przeciwzapalne, jednak mogą powodować skutki uboczne. Te ostatnie dotyczą przede wszystkim nerek i przewodu pokarmowego. Do przykładowych leków z tej grupy należą: ketoprofen, diklofenak, lornksykam i indometacyna.

Leki przeciwzapalne o umiarkowanej sile działania

Leki te doskonale radzą sobie w przypadku umiarkowanego lub silnego bólu. Podstawowym z nich jest naproksen. Preparaty mają średni czas działania i wykorzystuje się je m.in. przy bólach migrenowych i menstruacyjnych.

Leki przeciwzapalne o słabej sile działania

To najsłabsze leki przeciwzapalne, które jednocześnie powodują najmniejsze ryzyko występowania działań niepożądanych. Podstawowe z nich to kwas acetylosalicylowy i ibuprofen. Stosuje się je w przypadku nagłego i ostrego bólu, który ma umiarkowane nasilenie. Preparaty te stosowane są również w długotrwałym leczeniu na reumatoidalne zapalenie stawów.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne

Większość wymienionych powyżej substancji to niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Wybrane z nich dostępne są w otwartej sprzedaży bez recepty. Mimo wszystko warto skonsultować się z lekarzem, jak stosować leki przeciwzapalne. Każdy lek niewłaściwie stosowany może powodować zagrożenie dla zdrowia lub życia pacjentów w postaci działań niepożądanych.

Opis podstawowych leków przeciwzapalnych

Według statystyk do najczęściej wybieranych i stosowanych w Polsce leków przeciwzapalnych należą: kwas acetylosalicylowy, ibuprofen dikoflenak i naprosken.

Ibuprofen to organiczny związek chemiczny, który hamuje syntezę prostaglandyn. W ten sposób zmniejsza dolegliwości bólowe odczuwane przez pacjenta i jednocześnie pomaga organizmowi w zwalczeniu stanu zapalnego. Jednocześnie wykazuje mniejsza skuteczność w przypadku gorączki, dlatego warto razem z nim stosować inny lek wskazany przez lekarza.

W przypadku kwasu acetylosalicylowego zasada działania jest bardzo podobna do ibuprofenu. Preparat ten znany jest na rynku również jako Polopiryna lub Aspiryna. Dostępny jest bez recepty i dodatkowo wykazuje działanie przeciwgorączkowe. Kwas acetylosalicylowy hamuje również powstawanie prostacyklin. Jego działanie jest bardzo szerokie.

Naproksen to silniejszy lek przeciwbólowy, który stosuje się przy poważniejszych stanach zapalnych. Rekomendowany jest m.in. przy chorobach reumatycznych i zwyrodnieniach stawów. Jednocześnie nie powinno się podawać go pacjentom z zaburzeniami krzepnięcia krwi czy też z wrzodami żołądka i dwunastnicy.

Diklofenak to substancja stosowana w lekach przeznaczonych do stosowania miejscowego na zewnątrz. Znajduje się m.in. w różnego rodzaju maściach i kremach. Wskazania do jego stosowania to problemy z kręgosłupem, zapalenia stawów czy problemy mięśniowe.

Wskazania do stosowania leków przeciwzapalnych

Leki przeciwzapalne wykazują szerokie spektrum działania i stosuje się je w przypadku różnych problemów zdrowotnych. Podstawowe wskazania do ich przyjmowania to m.in.:

• ból migrenowy;
• bóle mięśniowe;
• bóle głowy;
• bóle zębów (i po ekstrakcji zęba);
• bóle menstruacyjne;
• zwyrodnienie stawów;
• bóle kostno-stawowe;
• reumatoidalne zapalenie stawów;
• gorączka reumatyczna;
• ostry napad dny moczanowej;
• zawał serca;
• profilaktyka zakrzepowa i udarowa;
• wystąpienie gorączki (podwyższonej temperatury ciała pacjenta);
• nerwobóle;
• bóle nowotworowe;
• stan zapalny w jamie ustno-gardłowej;
• i inne.

W określonych przypadkach leki przeciwzapalne stosuje się w długotrwałej terapii, jednak każdorazowo decyduje o tym lekarz prowadzący. Podczas przewlekłego bólu nie jest wskazane leczenie paracetamolem, a także takie leki jak aspiryna i ibuprofen.

Kiedy nie stosować leków przeciwzapalnych?

Oczywiście nie każdy pacjent może przyjmować leki przeciwzapalne. Istnieją określone przeciwwskazania do ich stosowania. Oczywiście podstawowym z nich jest uczulenie na dowolny składnik danego preparatu. Ponadto do przeciwwskazań zalicza się takie stany jak:

• odwodnienie organizmu;
• wrzody żołądka i dwunastnicy;
• ciężka niewydolność wątroby, nerek lub serca;
• wiek poniżej 12. roku życia;
• zabieg operacyjny w ostatnim czasie.

Ponadto szczególne środki ostrożności należy zachować w przypadku osób starszych, pacjentów z zaburzeniami krzepliwości, cierpiących na toczeń rumieniowaty, zapalenie jelita czy też u kobiet w ciąży i karmiących piersią. Kobiety w ciąży powinny szczególnie uważać w I i III trymestrze ciąży, kiedy występuje większe ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Mniejsze ryzyko jest w II trymestrze ciąży, jednak zawsze decyzję w tym zakresie podejmuje lekarz prowadzący. Należy uważać również na przyjmowanie innych leków jednocześnie z preparatami o działaniu przeciwzapalnym.

Czy mogą wystąpić działania niepożądane?

Podczas stosowania leków przeciwzapalnych mogą wystąpić różnego rodzaju działania niepożądane. Ich rodzaj oraz skala nasilenia zależą od indywidualnych predyspozycji pacjenta, oraz typu stosowanego preparatu. Oczywiście skutki uboczne nie dotyczą każdej osoby, która stosuje leki w celu zwalczania stanu zapalnego.

Podstawowe działania niepożądane to:

• problemy ze strony układu pokarmowego;
• uszkodzenia błony śluzowej żołądka;
• zahamowanie produkcji prostaglandyn;
• owrzodzenia i nadżerki w błonie śluzowej żołądka i dwunastnicy;
• krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego;
• choroby sercowo-naczyniowe;
• powikłania zatorowo-zakrzepowe;
• zawał mięśnia sercowego;
• udar mózgu;
• zawroty głowy;
• biegunka;
• zmiany nastroju;
• osłabienie organizmu;
• i inne.

Każdy z leków może powodować nieco inne skutki uboczne, dlatego należy dokładnie zapoznać się z ulotką dołączoną do opakowania przez producenta. Wszystko w trosce o zdrowie i bezpieczeństwo pacjenta.

Recepta online a leki przeciwzapalne

Preparaty na stany zapalne wymagają często stosowania długotrwałego. W tym wypadku pacjent może skorzystać z usługi recepty online. To zdalna konsultacja medyczna. W ten sposób możesz zapewnić sobie dostęp do leków przeciwzapalnych na receptę. Wystarczy wypełnić formularz medyczny i opłacić usługę. Na podstawie danych z recepty online nasz specjalista zapozna się z Twoim zgłoszeniem. Jeżeli uzna to za wskazane, to przepisze leki na e-recepcie. E-recepta to dokument, który zrealizujesz w dowolnie wybranej aptece. Jeżeli stosujesz leki dostępne bez recepty, to należy pamiętać o zachowaniu szczególnych środków ostrożności. Na portalu https://nachorobe.pl/ zawsze na pierwszym miejscu stawiamy Twoje dobro. Zapraszamy do skorzystania z naszych usług.